Column: Studiegroep als steuntje in de rug bij de prijsbepaling
Nee, geen studiegroepen die worden afgezet door Countus. Studiegroepen waarin we de akkerbouwmarkten en actualiteiten volgen om daaruit conclusies uit te trekken over wanneer het verstandig is om (een gedeelte) van je producten te verkopen. In deze column neem ik je mee in een aantal dingen die me afgelopen bijeenkomsten zijn opgevallen.
Zo blijkt dat de meeste akkerbouwers vooral in hun eigen omgeving kijken. In één van de groepen zaten telers uit de Noordoostpolder en Oostelijk Flevoland, waarvan ik vermoed dat ze een beetje van elkaar zijn geschrokken. De mensen uit Oostelijk Flevoland hadden namelijk amper in de gaten dat de gewassen er 25 kilometer noordelijker eigenlijk prima bij stonden. Terwijl de akkerbouwers uit de Noordoostpolder andersom niet doorhadden dat het 25 kilometer zuidelijker op sommige percelen dramatisch was.
Ik vond het mooi om te zien dat er begrip en een soort steunbetuiging was voor de boeren die veel schade verwachten. Maar ook dat ze een belangrijk inzicht kregen dat als je de markt gaat in schatten, je verder moet kijken dan achter je eigen dam. De prijs wordt namelijk niet op jouw erf bepaald, maar in de wereld om je heen.
Als je de markt gaat in schatten, moet je verder kijken dan achter je eigen dam
Een volgend opvallend punt is het omgaan met resultaten uit de vorige periode. We weten allemaal dat je uien en aardappelen niet oneindig kan bewaren. Dat is ook mooi want dan beginnen we na de zomer altijd weer met een schone lei. Een schone lei betekent dat het prijsverloop van de vorige oogst, behalve emotioneel, geen invloed heeft op dat van de nieuwe oogst. Toch zie ik bij het bespreken van de markt in zowel de bedrijfseconomische- als afzetstudiegroepen regelmatig dat uien- en aardappeltelers zich laten leiden door het vorige jaar.
Zo ook een paar jaar geleden. 2016 en 2017 liep voor uientelers dramatisch af. Na een redelijke prijs in de winterperiode kwam deze in het voorjaar onder druk en liep af op 0 euro. In 2018 was duidelijk dat de kilogramopbrengst van uien vanwege de weersomstandigheden zeer matig zou zijn. Allemaal ingrediënten voor een positief prijsverloop. Dat gebeurde ook, af land begonnen we op 0,25 euro per kg en uiteindelijk eindigden we boven de 0,60 euro per kg. Een deel van de telers was echter zo angstig geworden door 2 jaren met een slechte afloop dat ze af land verkochten voor weliswaar een mooie prijs, maar er had meer ingezeten.
Laat je niet leiden door het afgelopen jaar
Als we dan kijken naar de huidige situatie zien we dat 2023 een warme zomer had, waardoor de verwachting over de kilogramopbrengst niet optimistisch was. Deze bleek echter normaal, wel met een zeer matige kwaliteit. De prijs begon hoog en liep nog verder op in de winter. Telers zagen al een scenario zoals 2022 ontstaan, waarin de prijs opliep tot 1,00 euro per kg. Toch bleef de export achter en was de kwaliteit matig of slecht. Telers die wel mooie uien hebben kunnen ze nu nauwelijks kwijt en zeker niet voor de eerdere prijs. Het is dus belangrijk om goed op te blijven letten en je niet te laten leiden door het afgelopen jaar. Dit geldt uiteraard ook voor 2024. Het wordt voor aardappelen en uien niet zoals 2023, maar hoe het wel wordt moet nog blijken
Deze voorbeelden geven duidelijk weer hoe waardevol studiegroepen blijken te zijn. Deelnemers kunnen elkaar een steuntje in de rug geven als het zwaar wordt, maar ze kunnen je ook scherp houden zodat emotie niet de bepalende factor wordt in beslissingen. Dat geldt voor het prijsverloop van gewassen maar zeker ook voor allerlei andere beslissingen die je op je bedrijf moet maken.
Succes met boeren!
