Kostprijs consumptieaardappelen stijgt ook in 2025: ‘Industrie moet met een verhoging komen’
‘In de afgelopen jaren (2022, 2023 en 2024) hebben aardappeltelers al te maken gehad met een flinke kostenstijging’, stelt de WCA. ‘De WCA berekent dat die kosten voor het komende seizoen verder doorstijgen. De klimaatverandering begint zijn tol te eisen, waardoor de gemiddelde opbrengsten over de afgelopen vijf jaar duidelijk lager zijn. Daarom heeft de WCA besloten de opbrengsten in de berekening met 1,5 ton per hectare te verlagen. De contractprijzen zijn de afgelopen jaren flink gestegen, maar de berekening voor 2025 laat zien dat de industrie ook dit jaar weer met een verhoging moet komen om gelijke tred te houden met de kostprijs voor de telers.’
De NAV doet daarom een oproep aan afnemers: betaal extra aan de teler. ‘De eerste signalen zijn dat de fritesindustrie de contractprijzen maar minimaal zal aanpassen. Uit de Contracttool van de POC valt af te leiden dat de gemiddelde contractprijs voor oogst 2024 in week 12 ongeveer 26,5 cent per kilo is. De berekeningen van de WCA tonen aan dat dit voor veel telers niet voldoende is. Er zijn nog niet veel contractprijzen bekend, maar er zal ten opzichte van de oogst 2024 nog wel 2 tot 3 cent bij moeten om voor de teler een kostendekkende teelt te realiseren. Het zal sterk afhangen van de verdere voorwaarden of fritesaardappelen op contract voor de teler aantrekkelijk zal zijn.’
Dalende opbrengsten
De WCA berekent al sinds 2010 ieder jaar de kostprijs van consumptieaardappelen voor een voorbeeldbedrijf op zandgrond en op kleigrond. Deze berekeningen worden steeds op dezelfde manier uitgevoerd, zodat ze door de jaren heen goed met elkaar te vergelijken zijn. Voor de inschatting van de kostprijs voor oogst 2025 heeft de WCA wel besloten om rekening te houden met de licht dalende kg-opbrengsten van de afgelopen jaren door de gehanteerde opbrengsten overal met 1,5 ton per hectare te verlagen. WCA: ‘De klimaatverandering en het daarmee verbonden extremer weer krijgt zijn gevolgen.’
De kostprijs is berekend exclusief btw en exclusief de kosten voor beregening. De WCA rekent voor beregenen 270 euro per hectare per keer bij een gift van 25 millimeter. ‘De teelt- en bewaarkosten zijn de afgelopen seizoenen al flink gestegen en de WCA constateert dat deze kostenstijging het komende seizoen doorzet. De kosten van vooral pootgoed, gewasbescherming, arbeid, grond en energie voor de bewaring stijgen stevig door. De kosten voor meststoffen en kiemremming vallen lager uit dan vorig jaar en de overige opbrengsten (mest) stijgen komend seizoen ten opzichte van 2024. Uiteindelijk resulteert dit in een kostprijs die 1,1 tot 1,6 cent hoger is dan die van vorig seizoen.’
Marge broodnodig
De WCA rekent altijd een marge van 15 procent op de kale kostprijs voor het risico dat de boer neemt om tot de gewenste opbrengstprijs te komen. ‘Door het extremer wordende weer en het wegvallen van vele essentiële gewasbeschermingsmiddelen is deze marge meer dan nodig om ook in de toekomst nog aardappelen te kunnen blijven telen. Voor 2025 komt de gewenste opbrengstprijs (kostprijs incl. marge) voor de afland levering voor fritesaardappelen op zand op 19 cent per kilo en op klei afland op 23,2 cent per kilo. Voor leveren uit de schuur komt de gewenste prijs op zand op 24,4 cent per kilo en voor klei op 29,4 cent per kilo.‘
Kostprijs tafelaardappelen
De WCA heeft vorig jaar ook gekeken naar het verschil in kostprijs tussen fritesaardappelen en tafelaardappelen. WCA schrijft: ‘De conclusie was dat de kostprijs van tafelaardappelen bij gelijke opbrengst zeker 2,5 tot 3 cent per kilo hoger is. Omdat opbrengsten en kwaliteitseisen nogal uiteen lopen is het voor tafelaardappelen zeker nodig om een kostprijs te berekenen voor de eigen situatie. Omdat de financiële gevolgen wanneer de vereiste kwaliteit niet wordt gehaald groot kunnen zijn, is de 15 procent risico marge voor tafelaardappelen zeker nodig.’
