Goede bewaring cichorei is géén koud kunstje

Week verlenging

De cichoreicampagne, die tot begin januari 2018 duurt, is nu halfweg. “Het loopt allemaal volgens plan”, zegt René Schunselaar, manager Agro bij cichoreiverwerker Sensus in Roosendaal. Gezien de gemiddeld hogere opbrengsten die dit jaar worden gehaald, verwacht hij dat de campagne met één week wordt verlengd tot medio januari 2018.
De bewaring van de gerooide cichoreiwortelen vraagt de aandacht, maar volgens Schunselaar wordt het tegenwoordig zeker niet onderschat door de akkerbouwers. “De telers zijn er op bedacht, ook al omdat de teelt lijkt op die van suikerbieten.” En bij bieten is bekend hoe deze het beste worden bewaard, ook bij snelle temperatuurwisselingen tussen vorst en hogere temperaturen.

Klei versus zand

De bewaarduur vóór levering is volgens Schunselaar afhankelijk van het tijdstip van rooien, de grondslag (klei of zand) en de temperaturen ’s nachts en overdag. “Aan het begin van de campagne, begin september, ligt de oogst soms 1 of een paar dagen, maar dag kan ook wel 10 dagen zijn.” Verderop tijdens de campagne willen telers op kleigrond hun land vrij hebben, om te kunnen ploegen. Als de dagtemperatuur niet boven 10° Celsius uitstijgt, kunnen de cichoreiwortels volgens de manager van Sensus best 4 tot 6 weken aan de hoop liggen.
Op zandgrond is het oogstrisico veel geringer. “Een teler moet het natuurlijk goed afstemmen met zijn loonwerker, maar daar kan hij tot de laatste week voor levering wachten met rooien.” Het grote voordeel ten opzichte van opslag in een hoop is dat de temperatuur van de wortels in de grond niet zal oplopen. “Kilo’s komen er niet bij en de gehaltes lopen ook in de grond terug, maar dat gebeurt in de kuil ook. Het voordeel is dat je op het veld geen last hebt van warmteontwikkeling.”

Bewaarplaats op maat

Bietenkenniscentrum IRS adviseert een bewaarplaats aan te leggen die voldoende groot is. Cichorei kan zijn warmte het beste kwijt in een langgerekte hoop met een gemiddelde storthoogte van 1,5 meter en een breedte van 5 meter. Dit komt neer op 1 m² per ton. Dat is belangrijk als de wortels langer dan 14 dagen op het land liggen want in een hoog gestorte, brede hoop kan de temperatuur hoog oplopen en boven 8° Celsius nemen de bewaarverliezen sterk toe. De ondergrond moet schoon zijn en water moet niet onder de hoop blijven staan. Een goede bereikbaarheid voor de oplader en vrachtwagen ligt voor de hand.
Door rot aangetaste wortels – met name partijen met veel sclerotinia - zijn minder goed te bewaren en moeten daarom zo snel mogelijk naar het verwerkingsbedrijf. Het rot kan zich snel uitbreiden. In het veld is deze schimmel te herkennen aan het witte, watachtige schimmelpluis.

Afdekken tijdens vorst

Volgens René Schunselaar is het de gangbare praktijk om cichoreikuilen niet af te dekken, tenzij de omstandigheden de teler daar toe dwingen. Een positieve ontwikkeling is dat tegenwoordig vrijwel alle partijen worden gereinigd bij het laden. In dat geval kan het zinvol zijn om de hoop af te dekken met vliesdoek (bijvoorbeeld Toptex) om de wortels droog te houden bij regenachtig weer. “In een droge hoop is het reinigen veel effectiever en ook de bewaring beter door betere ventilatie.”
Aanvullend afdekken is volgens de Sensus-manager van belang bij langdurige strenge vorst omdat Sensus geen bevroren of ontdooiende cichorei accepteert. “Zo’n situatie speelt wanneer het kwik overdag niet boven het vriespunt komt en het ’s nachts 7 tot 10 graden vriest, vaak in combinatie met wind.” Voor het winddicht afdekken van de voet van de kuil en van de windzijde is landbouwplastic geschikt.
Wisselend weer – met ’s nachts vorst en overdag een temperatuur in de plus – vraagt misschien nog wel de meeste aandacht. “Als je dan niet goed handelt, gaat het fout.” IRS adviseert om na de vorstperiode het winddichte afdekmateriaal te verwijderen omdat anders de temperatuur boven in de hoop snel oploopt en broei ontstaat. “Het afdekken hangt sterk af van de situatie. Een paar dagen vorst is niet snel een probleem.”

Beperk de bewaarverliezen door:

- te zorgen voor voldoende warmteafvoer;
- aanleg van een langgerekte hoop, nodig 1 m² per ton;
- de hoop maximaal 5 meter breed aan de voet en gemiddeld 1,5 meter hoog te maken;
- de rooibare dagen te benutten om beschadiging en tarra te beperken;
- op hooggelegen zandgrond het rooien uit te stellen tot uiterlijk vlak voordat een vorstperiode invalt;
- geen cichorei met veel rot te bewaren;
- alleen bij strenge vorst afdekken;
- het winddichte afdekmateriaal direct na de vorst te verwijderen.