EFSA: Risico van pesticidenresiduen in voedsel blijft laag
Van deze monsters voldeed 99 procent aan de Europese regelgeving. Dit is in lijn met de uitkomst van voorgaande jaren. In 70 procent van de gevallen werd zelfs geen enkel meetbaar residu aangetroffen. In slechts 2 procent van de monsters was er sprake van overschrijding van de wettelijke maximale residulimiet (MRL), waarvan de helft daarvan als daadwerkelijk 'niet-conform' werd aangemerkt na correctie voor meetonzekerheid. In de gevallen waar er sprake was van een overschrijding van de MRL ging het vooral om actieve stoffen in fungiciden en insecticiden.
Het jaarlijkse EFSA-rapport over pesticidenresiduen bevat ook de resultaten van het Meerjarig Nationaal Controleprogramma (MANCP), dat gegevens verzamelt via gerichte bemonstering op basis van risicobeoordeling op landelijk niveau. Deze nationale controleprogramma’s leverden 132.793 monsters op. Het nalevingspercentage kwam hier uit op 98 procent.
Conclusie: Geringe kans op blootstelling aan schadelijke hoeveelheden residuen
EFSA concludeert op basis van de verzamelde data dat er voor consumenten slechts een geringe kans is op blootstelling aan schadelijke hoeveelheden residuen. Wel doet de organisatie aanbevelingen om toezichtsystemen verder te verfijnen en overschrijdingen gerichter aan te pakken. Daarbij is een aandachtspunt dat uit de controles blijkt dat residuen voornamelijk worden gevonden op producten die van buiten de EU zijn geïmporteerd.
Nederlandse producten scoren goed – overschrijdingen vooral bij import
Uit het EFSA-rapport blijkt dat Nederlandse producten in het Europese toezichtprogramma (EU MACP) goed scoren. De monsters die in Nederland zijn verzameld binnen deze willekeurige bemonstering voldeden vrijwel allemaal aan de EU-normen. Er zijn volgens de EFSA daarom ook geen aanwijzingen dat in Nederland geteelde producten vaker of ernstiger de maximale residulimieten (MRL’s) overschrijden dan het Europese gemiddelde.
Ook in het nationale controlemiddel (MANCP), dat gericht bemonstert op basis van risicoprofielen, is de naleving in Nederland hoog. Waar er wél overschrijdingen werden gevonden, ging het in verreweg de meeste gevallen om producten die afkomstig waren van buiten de EU. Het rapport benadrukt het belang van blijvende controle op geïmporteerde levensmiddelen met een breed spectrum aan analysemethoden.
Voor Nederlandse telers betekent dit dat hun producten over het algemeen als veilig worden beoordeeld, terwijl toezicht op importstromen een aandachtspunt blijft. EFSA beveelt lidstaten aan hier gericht op te blijven monitoren, zeker waar herhaalde non-conformiteit is geconstateerd.
PFAS niet opgenomen in EFSA-pesticidenrapport
Hoewel PFAS (per- en polyfluoralkylstoffen) de laatste jaren steeds vaker onderwerp zijn van zorg in relatie tot milieu en gezondheid, worden deze stoffen in het EFSA-rapport over pesticidenresiduen in voedsel uit 2023 niet besproken. Het rapport richt zich exclusief op residuen van gewasbeschermingsmiddelen die binnen de huidige EU-wetgeving vallen, zoals herbiciden, fungiciden en insecticiden.
PFAS worden wél onderzocht in andere EFSA-rapportages, maar vallen buiten de scope van deze jaarlijkse evaluatie. Eventuele detectie van PFAS in voedsel valt onder andere monitoringprogramma’s, en de risicobeoordeling ervan wordt afzonderlijk uitgevoerd.
Tekst: Martin de Vries
Geboren en getogen in het Friese Oudehaske ontwikkelde Martin een grote interesse voor de landbouw. Als opgeleid journalist specialiseerde hij zich in de akkerbouw. Zijn overmatige dosis aan nieuwsgierigheid zet hij in voor het team rond Akkerwijzer.
Beeld: Susan Rexwinkel Agrio archief
Bron: EFSA