Nefyto: Minder milieubelasting belangrijker dan minder volume

Volgens de meest recente afzetcijfers van Nefyto hebben de leden van deze organisatie in 2016 samen ruim 9,51 miljoen kilo aan actieve stof uit gewasbeschermingsmiddelen afgezet. Dat is 9,3 procent meer dan in 2015, maar 1,1 procent minder dan in 2014. Op de langere termijn is er wel sprake van een daling: tegenover de 3-jarige periode 1990-1992 lag het afgezette volume in de afgelopen drie jaar (2014-2016) 12 procent lager.

Dat de kilo’s aan actieve stof in 2016 hoger is uitgevallen dan in 2015 komt door meer gebruik van fungiciden en van ‘overige middelen’. “Over het algemeen kun je stellen dat het volume een weerspiegeling is van de weersomstandigheden”, zegt Jo Ottenheim. De leden van zijn organisatie vermarkten 95 procent van de middelen in ons land. “Met name in het zuiden is er veel regen gevallen.” Dat betekent vaak meer spuiten in aardappelen. “Bij de fungiciden zie je vaak de Phytophthorajaren terug.”

Wisselend beeld

In het overzicht van de vier hoofdgroepen is te zien dat naast de stijging bij fungiciden de afzet van herbiciden (licht) is toegenomen. Het volume insecticiden en acariciden is – mede door middelen met lage dosering en zaadcoating - de afgelopen 25 jaar substantieel gedaald. Dat geldt ook voor de ‘overige middelen’, met name door het verbod op grondontsmettingsmiddelen. Ottenheim kondigt overigens een onderverdeling in subgroepen aan. “Dat staat vanaf volgende week op onze website.”
Voor het nu bijna voltooide seizoen 2017 kan Nefyto nog geen cijfers geven. “Het hoeft echt niet tot het einde van het jaar te duren. Mijn idee is dat deze in maart 2018 vrijkomen. Op het niveau van de subgroepen moet het zelfs sneller kunnen.”

Lange termijn

Dat in ruim 25 jaar 12 procent minder middelen worden gebruikt, vraagt volgens de Nefyto-secretaris om een toelichting. “Wat we de afgelopen jaren hebben gezien is dat breed werkende middelen over het algemeen ingeruild zijn voor een breed scala van specifiek werkende middelen.” Bij middelen tegen schimmels (fungiciden) speelt daarbij als extra factor dat het gebruik hiervan een voortdurende zoektocht is naar het vermijden van resistentieontwikkeling.

Milieubelasting

Bij de afzetcijfers geeft Nefyto ook relatieve vorderingen op het gebied van het milieu. De milieubelasting van oppervlaktewater is in de periode 2008-2010 liefst 86 procent lager dan in de jaren 1997-1999.In de bodem is de milieubelasting in dezelfde periode zelfs 92 procent verlaagd.

De verlaging van milieubelasting bij grondwater is ‘slechts’ 31 procent. “Daar is de laatste jaren veel aandacht voor. Daar is al een grote winst geboekt in de jaren vóór 1997.” Een relatief nieuw ‘meetgebied’ is de milieubelasting voor vogels. Die ligt in 1997-1999 ruim 50 procent lager dan tien jaar daarvoor. Hoewel het grote moeite kost om aan de eisen te voldoen, verwacht Ottenheim hier de komende jaren flinke vorderingen.

Aktieplan Akkerbouwbranche

De akkerbouwbranche, LTO en NAV voorop, werkt aan een Aktieplan Plantgezondheid, dat in het voorjaar van 2018 wordt ingezet. Speerpunten in het plan zijn weerbare teeltsystemen, precisietechnieken, vergroening van de middelen, meer draagvlak en meer biodiversiteit. “Wij praten hier ook in mee”, zegt Otteheim. Vermindering van volume staat bij Nefyto niet voorop. “Het gaat om de milieubelasting die middelen met zich meebrengen. Daar moeten we aan werken.”

Een heel praktisch punt noemt hij de instelling van de juiste druk bij de toepassing van driftarme spuitdoppen. “Maar ook hoe de boer of loonwerker op het erf met zijn middelen en veldspuit om gaat. De emissies op het erf moeten zo laag mogelijk zijn. Dan heb ik het over zorgvuldig vullen en zorgvuldig reinigen. Het niet voor niets hebben we de Erfemissiescan ontwikkeld.”

Kijkend naar de middellange termijn zegt Jo Ottenheim heel veel te verwachten van precisielandbouw. “We moeten op de planten spuiten, niet ertussen. Daar zit de grote winst.” Ook vergroten van de kennis van de bodem, zoals ook de akkerbouwbranche in het Aktieplan Plantgezondheid nastreeft, kan bijdragen aan verlaging van de milieudruk door gewasbescherming. “Uit de kennis van de bodem en de biologie in de bodem kunnen heer interessante dingen komen.” Voor meer informatie: www.nefyto.nl.