Kunnen groenbemesters bodemverdichting opheffen?

Luzerne, Voorbeeld van een diepwortelend gewas

Bodemverdichting door landbouwvoertuigen wordt gezien als een van de grootste bedreigingen voor de bodemproductiviteit en voor het ecologisch en hydrologisch functioneren van de bodem. Landbouwmachines zijn in de afgelopen decennia aanzienlijk groter en zwaarder geworden. Daardoor is de verdichting sterk toegenomen. Bodemverdichting voorkomen is belangrijk omdat structuurbederf decennialang de opbrengst kan verlagen en de infiltratie- en berging van water verminderen. Als een bodem eenmaal verdicht raakt, zijn er verschillende maatregelen om dit op te lossen. De vraag is echter welke maatregelen toepasbaar zijn, hoe lang ze effectief zijn en onder welke omstandigheden ze het beste gebruikt kunnen worden.

Opheffen bodemverdichting: liever niet mechanisch

In het verleden werd vaak gekozen voor het mechanisch openbreken van de verdichte grond, bijvoorbeeld door diepploegen, woelen of diepmengen. Dit verbeterde de toestand van de grond op korte termijn, maar meestal trad binnen enkele jaren de verdichting op. Het grootste nadeel van de meeste mechanische methoden is dat vaak de volledige bodemstructuur wordt verstoord, wat de mechanische sterkte en het vochtleverend vermogen sterk vermindert.

Om verstoring van natuurlijke structuren en snelle herverdichting te voorkomen, is het echter beter om meer natuurlijke herstelmethoden te kiezen. De meest veelbelovende techniek is het gebruik van diepwortelende gewassen: biowoelers. Deze hebben effect tot in de ondergrond en een beperkte negatieve invloed op de bovengrond.

Veel gewassen kunnen bijdragen aan het opheffen van bodemverdichting

Over het algemeen heeft verdichting verschillende effecten op de wortels, zoals een afname van de wortellengte en -aantal en een toename van de worteldiameter. Planten kunnen zich echter op verschillende manieren aanpassen om de kans te vergroten dat ze verdichte lagen binnendringen. Een van de aanpassingsstrategieën van planten is de vergroting van de worteldiameter, ook wel radiale verdikking genoemd.

Er zijn verschillende gewassen gevonden die in staat zijn om de verdichte ondergrond binnen te dringen, zoals luzerne, Japanse haver, koolzaad, cichorei, kernza, lupine, gele mosterd, parelgierst, radijs, sorghum, rietzwenkgras en witte mosterd. Van sommige van deze gewassen is ook aangetoond dat ze de wortelpenetratie van volgende gewassen verbeteren. De gewassen met penwortels zoals luzerne, cichorei en lupine behoren tot de meest effectieve.

Selecteer groenbemesters met diepwortelende eigenschappen

Door groenbemesters op een goede manier te integreren in het bouwplan kunnen deze ook bijdragen aan het verbeteren van de structuur van de diepe ondergrond. Dus het is belangrijk om bij de selectie van de groenbemester ook te kijken naar zijn eigenschappen om diep te wortelen.