Nieuwe handboeken helpen teler bij bodemvriendelijke keuzes

Landbouwbodems worden vaak nog gezien als een ‘zwarte doos’, waarin allerlei processen plaatsvinden die lastig zijn te meten of te begrijpen. De laatste jaren krijgt bodem(micro)biologie terecht meer aandacht, maar van veel maatregelen is nog onvoldoende bekend welk effect ze precies hebben op de verschillende groepen bodemleven of op de ziektewerende werking van de bodem. Ook is van veel bodemorganismen nog niet bekend hoe ze precies reageren op grondbewerking.

Gezonde bodem bevat rijk bodemleven

Twee nieuwe handboeken gaan op deze complexe materie dieper in. Door kennis over waarnemen, meten en sturen op bodemleven praktisch te vertalen, helpen ze telers om gerichter te werken aan bodemweerbaarheid en duurzaamheid. De handboeken Bodembiologie & ziektewering en Grondbewerking bundelen wetenschappelijke kennis uit verschillende onderzoeksprojecten. Sturen op bodemleven draagt bij aan duurzamere teelt en kan de opbrengst positief beïnvloeden. Bovendien helpt het om ziektedruk te verminderen en beter bestand te zijn tegen klimaatverandering.

Antwoorden op actuele vragen

Door de koppeling met de praktijk; overzichtelijk, concreet en toepasbaar op het eigen bedrijf, bieden de handboeken antwoord op actuele vragen uit de sector. Telers vinden er praktische handvatten voor het maken van bodemleven-vriendelijke keuzes, gebaseerd op recente wetenschappelijke kennis én ervaringen uit het veld.

Bodemleven waarnemen

Het handboek Bodembiologie & ziektewering laat zien hoe je bodemleven en ziektewering kunt waarnemen en bespreekt maatregelen om ze te stimuleren. Soms zijn speciale methodes nodig, maar soms kun je zelf ook al veel zien. Ook worden acht maatregelen beschreven om het bodemleven te stimuleren: van het gebruik van organische mest tot het beperken van verstorende bewerkingen. Door te sturen op het bodemleven werk je niet alleen duurzamer, maar kan je opbrengst ook verbeteren. Telers die bijvoorbeeld bewust kiezen voor groenbemesters met een functie zoals verbetering van structuur of onderdrukking van aaltjes kunnen gerichter sturen met de informatie uit de handboeken.

Minder verstoring, meer bodemleven

Je ploeg, cultivator of kopeg bepaalt méér dan je denkt. Het handboek Grondbewerking maakt duidelijk hoe verschillende technieken invloed hebben op bodemstructuur, waterberging én biodiversiteit. Met veel aandacht voor niet-kerende bewerking, verdichtingsrisico’s en het effect op schimmels, bacteriën en regenwormen. Daarmee helpt het boek om te beoordelen welke bewerkingen passen bij een duurzame aanpak, afhankelijk van grondsoort, bouwplan en bedrijfsvoering.

Passend bij elk bedrijf

Geen enkel landbouwbedrijf is hetzelfde. Elke teler werkt met een eigen grondsoort, machinepark, bouwplan en bewerkingscultuur. De handboeken helpen om te onderzoeken welke maatregelen passen bij de eigen situatie. Ze zijn niet alleen geschikt voor akkerbouwers, maar ook voor vollegrondsgroentetelers en erfbetreders die hun advies willen onderbouwen met actuele kennis.

De publicaties sluiten aan bij het streven naar duurzaam bodembeheer in 2030 en zijn ontwikkeld binnen het KoM-project Beter Bodembeheer, met ondersteuning van partners Aeres Hogeschool Almere, Van Iperen, Cosun, LTO Noord, BO Akkerbouw, FarmPlus, Avebe, Cumela, HAS Hogeschool en Agrifirm.