De terugkeer van de spliterwt van Nederlandse bodem

De Eiwitboeren hebben als missie om de teelt van meer peulvruchten in Nederland te stimuleren. In 1951 werd er op Nederlandse bodem ruim 35.000 hectare peulvruchten geteeld. Nu is dat zo’n 6.000 hectare. Ze vinden in HAK een partner om de peulvrucht weer op de kaart te zetten. De groente- en peulvruchtenfabrikant is al jaren bezig met proeven om ‘exotische’ peulvruchten, die veelal in Noord-Amerika worden geteeld, weer in Nederland te telen.

Al eerder bonen

Zo teelde HAK eerder al kidneybonen, zwarte en witte bonen in Nederland en zet HAK nu een volgende stap met de teelt van de spliterwt, in een eerste gezamenlijk project met De Eiwitboeren. Het wordt gangbaar verbouwd. De spliterwt is een van oudsher oer-Hollandse peulvrucht, die al jaren niet meer in Nederland wordt geteeld. De Eiwitboeren en HAK zaaiden in maart een tiental hectare spliterwten in op verschillende velden verspreid over Nederland.

Tevreden teler

Teler Lucas Jensema uit Groningen is tevreden over de proef: „Dit jaar was het eerste jaar dat ik spliterwten teelde en het was een leerzame ervaring. De weersomstandigheden, een droog en warm voorjaar en af en toe een goede bui, hebben ervoor gezorgd dat de gewassen het goed hebben gedaan. Ik deed mee aan de proef omdat ik het leuk vind om te diversifiëren in gewassen en vanwege het duurzamere karakter van vlinderbloemige gewassen, waardoor de spliterwt goed past in mijn bouwplan. Deze erwt heeft namelijk geen stikstof nodig en laat ook stikstof achter in de bodem, wat een voordeel is voor een volgend gewas. Bovendien eten we allemaal snert, maar we halen de erwten voor de soep hier niet vandaan. Dat is natuurlijk zonde en het is daarom ook geweldig dat de oer-Hollandse spliterwt door deze proef weer terug is in Nederland.”

Niet concurrerend

Henk Janknegt, voorzitter van Eiwitboeren: „Mijn ouders teelden in de jaren ’70 nog spliterwten. Daarna is de teelt massaal naar Noord-Amerika verhuisd. Door schaalvergroting kon de Nederlandse spliterwt niet meer concurreren. Dat is nog steeds een uitdaging, maar het is onze overtuiging als Eiwitboeren dat we ook in Nederland weer schaal kunnen opzoeken. Het was even spannend of in de huidige omstandigheden de spliterwt het weer net zo goed zou doen als vroeger. En dat blijkt het geval, dus dat biedt perspectief.”

Oproep aan marktpartijen

Janknegt vervolgt: „We proberen zoveel mogelijk partijen samen te brengen om de gewenste schaalgrootte te creëren. We roepen dan ook andere marktpartijen die spliterwten verkopen of verwerken op om zich aan te sluiten. Als we samen schaal kunnen creëren dan kunnen we de teelt weer volledig terug naar Nederland halen. Dit is niet alleen een mooie toevoeging aan het bouwplan van akkerbouwers in Nederland, maar het vermindert ook voedselkilometers en het is goed voor onze voedselzekerheid omdat het Nederland minder afhankelijk maakt van de internationale voedselindustrie.”

Minder afhankelijk buitenland

Het terugbrengen van de spliterwt sluit aan bij de ‘Bean Deal’, die in 2023 werd gesloten tussen het ministerie van LVVN en 56 samenwerkingspartners, waaronder HAK. Deze afspraak moet Nederland minder afhankelijk van het buitenland en meer zelfvoorzienend maken als het gaat om de teelt van eiwitrijke gewassen. De proef van De Eiwitboeren en HAK sluit naadloos aan bij deze afspraak.