Belgen beginnen met grootschalige teelt van hydroprei

Een productiebassin van drieduizend kubieke meter dat jaarlijks evenveel prei oplevert als anderhalve tot twee hectare in vollegrond? Wat tot voor kort toekomstmuziek leek, is vandaag realiteit. In 2015 werden de eerste stappen al gezet, daarna volgde een intensieve onderzoeks- en ontwikkelingsperiode van bijna tien jaar. Na succesvolle proeven in kleinere bassins werd het teeltconcept dit voorjaar voor het eerst als proefbassin op grotere schaal opgebouwd bij de familie Boudry in Ieper. „In vollegrond telen we jaarlijks zo’n 24 hectare prei”, zegt landbouwer Bart Boudry. „Dankzij de samenwerking met Inagro leerden we in 2022 de teelt van hydroprei kennen in een klein bassin op ons bedrijf. De voordelen waren snel duidelijk. De groei is snel, het product is kraaknet en de arbeid is beperkter. We zien hier echt toekomst in.”
Hydroprei groeit niet in de bodem, maar op dragers die in een productiebassin drijven met continu circulerend voedingswater, „In dit teeltsysteem sturen we water en voeding tot in het detail, waardoor we de groeiomstandigheden optimaliseren en zo een uniforme, gezonde prei krijgen in een kortere groeiperiode”, zegt Tim De Cuypere, onderzoeker bij Inagro. „Zo kunnen we op een efficiënte manier meerdere teeltrondes per jaar realiseren. Bovendien garandeert de hoge plantdichtheid een optimale productie.” Daarnaast voorkomt het gesloten watersysteem de uitspoeling van meststoffen en wordt het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen beperkt. Onkruiden krijgen er immers geen kans, en bodemgebonden ziekten zijn uitgesloten.
Teeltdrager
De teeltdrager werd ontwikkeld door Hydromasters, in opdracht van REO en in samenwerking met Inagro en Indurra. In 2022-2023 werd door Indurra, met steun van Vlaio, ook een eerste prototype van een oogstrobot gebouwd die later dit jaar in de loods naast het bassin operationeel wordt. Deze zal de prei automatisch oogsten en verwerken, wat het systeem schaalbaar maakt richting de praktijk. Het nieuwe grootschalige bassin werd ontworpen met oog voor energie-efficiëntie, duurzaamheid en inzet van hightechoplossingen. Begin juli, gingen de eerste planten het water in. De komende seizoenen zal het systeem dienen als referentie voor verdere optimalisatie, demonstratie en kennisdeling.
Investeringskosten
De proeven toonden aan dat de teelt rendabel is, ook rekening houdend met de investeringskosten. „De positieve resultaten van smaak- en bewaartesten geven vertrouwen in de kwaliteit van het eindproduct”, zegt Rik Decadt, manager studiedienst en duurzaamheid bij REO. „De prei is bovendien volledig vrij van gronddeeltjes, wat extra kansen biedt voor export naar markten zoals Canada en Japan.” Belangrijke voetnoot volgens de onderzoekers: dit nieuwe teeltsysteem vervangt de klassieke preiteelt niet, maar vult die aan. „De productie in vollegrond en op dragers kunnen perfect naast elkaar bestaan”, besluit Filip Vanaken, algemeen directeur van REO. „REO blijft zich volop inzetten voor beide systemen en ondersteunt telers in hun keuzes.”
Teelthandleiding hydroprei
Om telers optimaal te ondersteunen, ontwikkelde Inagro een uitgebreide en praktijkgerichte teelthandleiding. Deze gids bundelt alle inzichten uit vier jaar onderzoek – uitgevoerd in het kader van het Vlaio-project ‘HydroLeek’ – en biedt concrete handvatten voor wie zelf aan de slag wil met de teelt van hydroprei in open lucht. Van systeemkeuze en bemesting tot plantdichtheid, gewasbescherming en oogstplanning, elk aspect van de teelt komt aan bod.
Preiteelt in Vlaanderen
Vandaag groeit er in Vlaanderen in totaal zo’n 3.650 hectare prei, waarvan 85 procent in West-Vlaanderen. Van dit West-Vlaamse areaal 2.200 hectare bestemd voor de verse markt en 900 hectare voor de industrie (bron: REO). De sector creëert honderden jobs en is een economische pijler voor de provincie. Bart Naeyaert, West-Vlaams gedeputeerde voor land- en tuinbouw, ziet in hydroprei een strategische versneller. „West-Vlaamse telers brengen al decennia prei van topkwaliteit op de markt. Met hydroprei tonen we dat vakmanschap én innovatie hier hand in hand gaan. Dit is een verderzetting van de traditie van innovatie in de preisector. De eerste preirooiers, preiwasinstallaties, preiplantmachines... allemaal hebben ze hun oorsprong in West-Vlaanderen. Nu investeren we in een duurzaam teeltsysteem, verbeteren de werkomstandigheden en houden de toegevoegde waarde in eigen streek. Dit is geen experiment meer, dit is schaalbare innovatie.”
Tekst: Matthias Vanheerentals
Beeld: INAGRO
Bron: INAGRO