Column: Ivo Haartsen: Waardering?

De Agribex beurs te Brussel bezocht om te netwerken en het vergaderseizoen is ook weer geopend. Van de goede dagen gebruikt gemaakt om nog wat te ploegen en winterpeen te oogsten. Daarmee zijn we nog niet klaar. Hopelijk lukt het allemaal nog voor de kerst onder fatsoenlijke omstandigheden. Maar het is al echt nat op de akker. Even pauze. En tijd om administratie bij te werken, wat onderhoud en klusjes die bleven liggen te doen.

Ook eens tijd om terug te kijken hoe het afgelopen jaar is verlopen. En daar word je niet vrolijk van. Wij hebben een erg slecht akkerbouwjaar achter de rug, een aantal zaken is nog onzeker op dit moment, maar meevallen doet het bij ons niet. Qua weer zaten we dit voorjaar in een slechte hoek, het is heel erg droog geweest wat zaaien, opkomst, groei en tal in de weg zat. Daarna een erg warme periode met enorme trips en luizendruk, waarbij de gewasbeschermingsmiddelen niet het effect hadden wat we ervan mogen verwachten. Verschillende gewassen werden nood-rijp en brachten ons bedroevende kg-opbrengsten.

Over de hele lijn waren de plantuien, zaaiuien, pootaardappelen, zomergerst, graszaad en vlas gewoon slecht. Met mindere kwaliteit en alle gezeur, extra werk met hogere kosten en lagere uitbetaling die daarbij horen. Of terugzetten in klasse met lagere prijzen. Kilogramopbrengsten van wintertarwe en consumptieaardappelen konden best mee, maar daarvan zijn de prijzen weer bedroevend.

Klein lichtpuntje was de opbrengst van bruine bonen, maar daarvan moeten we een goede prijs nog afwachten. Snackpeen (imperators) en winterpeen zijn wisselend, maar zeker geen 10. Alleen de suikerbieten waren zeer positief, met suikergehalten van ruim 17 en zelfs 18 procent. Met het extra areaal een goede plus. Voor dit jaar, het moge duidelijk zijn dat volgend seizoen hierop een flinke correctie zal komen en we heel wat minder mogen verwachten.

Online zie je allerlei initiatieven en acties voorbij komen van boeren, boerinnen en mensen met hart voor onze landbouwsector. Tegen de lage prijzen, tegen de manier waarop ngo’s / mensen met een groen hart de landbouwsector en haar werkwijze wegzetten tegen de grote concerns zoals Ahold-Delhaize die enorme winsten over de rug van toeleveranciers maken en ga zo maar door.

Gesteund door wetenschappers met een bepaalde agenda, of cherry-picking uit grote onderzoeken om zo enkel de resultaten te presenteren die in hun straatje passen. Ze gaan heel fel het debat in, met gestrekt been en zetten ons boeren als criminelen en erger weg. Dat gaat tot op het bot en door de ziel van de meesten waarvoor boeren een way of life is.

Een ander argument is dat “de markt” de prijzen bepaalt. Maar dat punt zijn we voor vele landbouwproducten al lang voorbij. Met zo’n grote concentratie aan de afnamekant hebben boeren weinig in te brengen. Onze waardevolle producten met veel liefde geteeld en verzorgd worden voor spotprijzen opgekocht, beetje bewerkt en soms 100 x zo duur aan de consument verkocht. Van zulke zaken word ik steeds moedelozer, waarvoor doen we het nog? Jammer dat we ons steeds moeten verdedigen, zijn we echt zo slecht bezig?

Met de kerstgedachte al in het achterhoofd hoop ik dat iedereen in dit debat eens goed nadenkt over het bovenstaande. Ik hoop dat we elkaar in zijn of haar waarde kunnen laten. Dat we het erover eens zijn dat de Nederlandse landbouw waardevol is, dat zij op een waardige manier met de natuur en dieren omgaat, en dat dit op andere plaatsen van de wereld een stuk minder is. Dat dus hier verbieden geen verbetering is voor het wereldwijde welzijn. Ik hoop op een stuk betere waardering van onze producten, ook financieel, en zetten wij ons ook weer verder in voor de wensen van de consument. Wat we al veel gedaan hebben.

Prettige feestdagen en alle goeds voor komend jaar!

Ivo Haartsen