Verliezen granen stijgen tot 100% door toename schadelijke insecten

De schade van de langere droogteperioden en overstromingen door de klimaatsveranderingen (in Europa dit jaar een circa 20 procent lagere opbrengst door de record droogteperiode) vallen mogelijk in het niet tegen de opkomst van de vele insecten. Uit de deze week in Science gepubliceerde Amerikaanse studie blijkt dat hogere temperaturen zorgen voor meer vraatzuchtige sprinkhanen, rupsen en ander gewasverslindend ongedierte, met mogelijk catastrofale gevolgen voor de voedselvoorziening in de wereld. Door de klimaatverandering zullen hongerige insecten een groter deel van de belangrijkste voedselgewassen in de wereld verorberen. Volgens de Volkskrant wordt vooral de graanproductie in Europa, inclusief de Nederlandse, geraakt.

Vooral Europa

Bij een toename van de gemiddelde temperatuur met twee graden ten opzichte van de eeuwwisseling stijgen de verliezen bij de Europese graanoogsten met 50 tot 100 procent. Ze kunnen oplopen tot 16 miljoen ton per jaar. De Europese graanproductie bedraagt op dit moment 116 miljoen ton. Oorzaak volgens de onderzoekers is het feit dat de opwarming van de aarde leidt tot een toename van de aantallen schadelijke insecten, zoals bladluizen, die zich voeden met graan, mais en rijst. Bij hogere temperaturen neemt bovendien de snelheid van hun stofwisseling toe, waardoor ook hun behoefte aan voedsel toeneemt. Bij elke graad temperatuurstijging zullen ze 2,5 procent meer opeten van de graan-, mais- en rijstoogsten in de wereld. De voorspelde verliezen zijn niet gelijk verdeeld over de wereld: ze zullen het grootst zijn in de gematigde klimaatzone, zoals we die in Europa kennen. Volgens de Amerikaanse berekeningen kunnen de verliezen bij de Nederlandse graanoogsten in Nederland (momenteel circa 11 duizend ton bij een opbrengst van 217 duizend ton) bij 2 graden opwarming oplopen tot 17 duizend ton. In de ongunstigste calculatie verdubbelt dit verlies tot 34 duizend ton. In de tropen, waar de temperaturen al optimaal zijn voor veel insecten, zullen de effecten minder sterk zijn omdat de groei van de aantallen door opwarming daar zal afnemen.

Bestrijding

Om de schadelijke insecten tegen te gaan, zullen boeren in de verleiding komen meer pesticiden te gebruiken, schrijven de onderzoekers. Met het risico dat dit ten koste gaat van volksgezondheid en milieu. En met het gevaar van resistentie tegen bestrijdingsmiddelen. Maar ook al worden oogstverliezen beperkt door ruimer gebruik van pesticiden en genetische modificatie van gewassen, plaaginsecten zullen de winnaars zijn, denkt een van de onderzoekers Rosamond Naylor van de Stanford-universiteit. Ze verwacht dat voedselprijzen zullen stijgen en de voedselzekerheid voor de armen zal afnemen.

Andere factoren

Overigens houdt het computerprogramma geen rekening met de mogelijke invloed van factoren hoe natuurlijke vijanden van schadelijke insecten zullen reageren en/of veranderingen in de bestrijdingsmogelijkheden die de insecten in bedwang kunnen houden en hoe de gewassen zelf reageren op de veranderende klimatologische omstandigheden.