
Hoogste opbrengsten worden behaald met kunstmest (KAS)
Mestscheiding biedt perspectief bij juiste toepassing in wintertarwe

Dikke fracties gecombineerd met kunstmest geven goede opbrengsten en stikstofbenutting, zo blijkt uit de veldproeven in wintertarwe. Pure toepassing van urine of dunne fractie levert daarentegen minder op. De stikstofwerking is afhankelijk van de samenstelling, timing en toediening. Een zorgvuldige afstemming op de gewasbehoefte is volgens de onderzoekers essentieel. Combinaties van organische en minerale mest blijken daarom effectiever dan enkelvoudige toepassingen voor een optimale opbrengst in wintertarwe.
De veldproef is uitgevoerd op zandgrond in Lelystad en had als doel om de landbouwkundige waarde van verschillende mestproducten afkomstig uit stallen met primaire mest-urine-scheiding te vergelijken met gangbare meststoffen. De focus lag op opbrengst, stikstofwerking en stikstofefficiëntie.
Verschillen tussen zeven en negen ton in opbrengst
Er werden in totaal veertien behandelingen getest, waaronder drijfmest, bewerkte dikke fracties, urinefracties en kunstmeststikstof (KAS) als referentie. Alle behandelingen kregen in totaal honderdtachtig kilogram werkzame stikstof per hectare toegediend, waarvan een deel bij de zaai (basisgift) en een deel als bijbemesting in het voorjaar.

De resultaten toonden aan dat de opbrengsten van wintertarwe tussen de behandelingen verschilden, met opbrengsten tussen circa zeven en negen ton per hectare. De hoogste opbrengsten werden behaald met kunstmest (KAS) en sommige behandelingen met gescheiden dikke fractie, vooral wanneer deze werd bijbemest met KAS. Pure toepassing van urine of dunne fracties gaf lagere opbrengsten. De stikstofbenutting bleek over het algemeen hoger bij behandelingen met een combinatie van organische mest en kunstmest, wat volgens de onderzoekers wijst op een betere benutting van stikstof door het gewas.
De stikstofefficiëntie van de dikke fracties bleek sterk afhankelijk van de samenstelling en toediening. Ook de timing van de gift had invloed op de benutting en opbrengst. In alle gevallen was een goede afstemming van de stikstoflevering op de behoefte van het gewas cruciaal.
Algemene conclusie van de onderzoekers naar aanleiding van de veldproef in wintertarwe was dat mestproducten uit primaire scheiding landbouwkundig perspectief bieden, zolang ze op de juiste manier worden toegepast, eventueel in combinatie met aanvullende bemesting.
Proeven op gras- en maisland
Bij grasland en mais laten de proeven zien dat dikke fracties uit primaire mest-urine-scheiding vergelijkbare of iets lagere opbrengsten geven dan drijfmest. Urinefracties hebben een snelle werking, maar ook hogere verliezen.
Bij gras is nauwkeurige timing cruciaal voor stikstofbenutting. Bij mais werkt bijmesten met kunstmest goed in combinatie met organische mest. De stikstofwerking varieert sterk per product en toedieningswijze. Een goede afstemming op het groeistadium en bodemtype is bepalend voor het rendement.
Lees ook het artikel op Melkvee: WUR: urinefracties kanrijk maar heeft geen volledige kunstmestwaarde

Tekst: Martin de Vries
Geboren en getogen in het Friese Oudehaske ontwikkelde Martin een grote interesse voor de landbouw. Als opgeleid journalist specialiseerde hij zich in de akkerbouw. Zijn overmatige dosis aan nieuwsgierigheid zet hij in voor het team rond Akkerwijzer.
Beeld: Eline Mekelenkamp
Bronnen: Rapport 'Effecten van mestproducten uit stallen met primaire mestscheiding op gewasproductie, stikstofbenutting'
