Analyse: Tussenverslag formatie 'motorblok' gaat verder dan doelen voor veehouderij
D66 en CDA reiken hand uit naar akkerbouw voor verduurzaming van teelt

Met de vijf kernpunten in de formatie leek de koers vooral te gaan richting stikstof en bemesting, maar met de inhoudelijke agenda lijken D66 en CDA zich te realiseren dat de landbouw breder is dan veehouderij en dat er bovendien meer uitdagingen zijn. Partijen in de akkerbouw hamerden er voor en tijdens de verkiezingen op dat de sector wel wil verduurzamen, maar dat er wel perspectief moet zijn om een voldoende en gezonde voedselproductie in de benen te houden. En daar hoort ook een gezond verdienmodel bij.
Bindende afspraken, (juridische) ruimte voor alternatieven
D66 en CDA willen samen met de sector en ketenpartijen ‘nationale, bindende convenanten’ sluiten om het gebruik van schadelijke gewasbeschermingsmiddelen fors te beperken. Wat onder schadelijk wordt verstaan, is nog onduidelijk, maar beide partijen willen duidelijke doelen, een tijdlijn voor afbouw en maatregelen als afspraken niet worden gehaald. Dit moet ervoor zorgen dat waterkwaliteit en biodiversiteit verbeteren en gezond voedsel uit de kas of van het land komt.
Om dit aan te jagen willen de formerende partijen meer ruimte voor geïntegreerde gewasbescherming en een snellere toelating van goed geteste groene en/of minder schadelijke middelen. Ook geven D66 en CDA aan om in Europees verband in te zetten op het toestaan van CRISPR-Cas en cisgenese bij de veredeling.
Verdienmodel
De overheid speelt in de transitie naar een duurzamer voedselsysteem een belangrijke rol, zo stellen de beide partijen. Die moet namelijk zorgen voor voldoende financiële middelen. Daarnaast moeten beperkingen voor de integratie van innovatie worden opgeheven, omdat dit als ‘motor’ wordt gezien en cruciaal voor het perspectief voor boeren. ‘Met subsidies en kredieten ondersteunen we private investeringen. Door goed samen te werken met het agrarisch bedrijfsleven en kennisclusters kunnen we bewezen innovaties, die goed aansluiten bij een toekomstbestendig en duurzaam voedselsysteem, opschalen en uitrollen’, zo schrijven de voormannen Rob Jetten van D66 en Henri Bontenbal (CDA) in hun stuk.
Daarnaast willen de partijen zich ook inzetten voor eerlijke prijzen voor duurzame producten, zodat de boer er ook meer aan overhoudt. Dit gaat ook over het aanbieden van groente en fruit die ‘aantoonbaar duurzaam worden geproduceerd of uiterlijk afwijken’. D66 en CDA willen ook de uitvoeringskracht in de sector versterken door initiatieven te formaliseren en te ondersteunen, met als doel de transitie te versnellen. In overleg met sectorpartijen wordt gekeken welke vorm het meest doelmatig en effectief is. Daarbij wordt niet uitgesloten dat er een nieuwe vorm van productschappen wordt geïntroduceerd.
De eerste reacties uit de akkerbouw lijken voorzichtig positief. Aan de formerende partijen de opdracht om de voornemens te concretiseren en de verwachtingen waar te maken, als ook andere partijen in de formatie aanschuiven.
Reactie LTO
'Belangrijk dat er geen nationale koppen worden doorgevoerd die concurrentiepositie benadelen'
LTO gaat graag met de opstellers in gesprek over het aangekondigde convenant gewasbeschermingsmiddelen. De inzet op geïntegreerde gewasbescherming en nieuwe CRISPR-Cas veredelingstechnieken bieden goede kansen om verdere stappen te blijven zetten op verduurzaming van plantaardige teelten. Het is goed dat partijen inzetten op versnelde toelating van groene gewasbeschermingsmiddelen. Tegelijkertijd is het cruciaal om in een dergelijk convenant te bewaken dat er geen nationale koppen worden doorgevoerd waardoor Nederlandse telers en tuinders in hun concurrentiepositie benadeeld worden ten opzichte van Europese lidstaten waarvoor die beperkingen niet gelden. Om het verdienvermogen en de concurrentiepositie van de agrarische sector op peil te houden, moet een volgend kabinet ook werken aan het stimuleren van arbeidsbesparende technologie.




