Bokashi: van maaisel tot meerwaarde
Bokashi vergelijken met het veel bekendere compost? “Het is niet per se het één of het ander, het zijn beide mooie producten”, zegt Sigrid Dassen, senioronderzoeker bij het lectoraat ‘Duurzaam bodembeheer’ van Hogeschool Van Hall Larenstein. “Maar er zijn wel verschillen, zoals de hoeveelheid eindmateriaal. Bij compost halveert het uitgangsmateriaal, bij bokashi verdwijnt er maar zo’n 3%. Ook is bij bokashi het materiaal na bewaring nog steeds herkenbaar, dat is bij compost anders.”
Andere verschillen? Lector Emiel Elferink van hetzelfde lectoraat: “Voor bokashi is er nog geen langjarige Nederlands onderzoek naar de effecten op de bodem gedaan. Dat is hard nodig.” Bekijk bijvoorbeeld het lopende project: ‘Bokashi: naar een betere onderbouwing en documentatie voor de praktijk’ waar HAS green academy en Hogeschool Van Hall Larenstein aan bijdragen.
Wat is bokashi?
Bokashi wordt gemaakt van organisch materiaal dat nog steeds als afval wordt bestempeld: blad en maaisel afkomstig uit bermen, natuur of sloten. Zonde, want als bokashi kan het een waardevolle grondstof zijn en een kringloop sluitend maken.
In het bokashi-proces wordt dit uitgangsmateriaal gefermenteerd met behulp van micro-organismen. Dat zijn vooral melkzuurbacteriën die suikers omzetten in melkzuur. Ook wordt er water en kalk toegevoegd. Dat laatste zorgt ervoor dat het fermentatieproces doorgaat. Geen kalk? Dan wordt het product te zuur, waardoor het fermentatieproces stopt. Het proces vindt afgedekt plaats.
“Het is een andere manier van het materiaal bewerken dan bij compost”, duidt Dassen. “Daardoor ontstaat er ook een ander materiaal voor de bodem. Eigenlijk bewaar je het materiaal, al vindt er een kleine bewerking plaats. Want de meest lastige delen van het materiaal, zoals lignine, worden tijdens de fermentatie al deels verteerd. Daardoor kan het bodemleven makkelijk aan de slag met bokashi, vaak is het een maand na toepassing al verdwenen.”
Lyanne de Haan, docent-onderzoeker bij het lectoraat ‘Levende bodem werkt!’ van HAS green academy: “Bokashi was lange tijd een onbekend product, met allerlei negatieve verhalen en overtuigingen. Door onderzoek is er nu wetenschappelijke onderbouwing.”
Lees in het hele artikel over de afwezigheid van verontreiniging, het remmen van kiemkracht en verruimende wetgeving.
Meer informatie op de vakinformatiepagina voor de akkerbouwer.
Meer over bokashi vind je in de kennisbank.
Lees meer over Natuurinclusieve Akkerbouw in de wiki op Groen Kennisnet.
Tekst: Kirsten van Valkenburg
Beeld: Tim Wiersma
Bron: Groen Kennisnet