ABN Amro Liquiditeitsmonitor: 'Akkerbouw leunt op reserves door prijsval aardappelmarkt'
Dit blijkt allemaal uit de transactiedata van ABN Amro. De liquiditeit, het bedrag dat op de rekening courant staat, is volgens de bank een belangrijke graadmeter om te bepalen of een akkerbouwer op korte termijn aan zijn verplichtingen kan voldoen. Dat lijkt op het laagste niveau van de laatste jaren uit te komen.
„Door hoge aardappelprijzen in 2024 hadden akkerbouwers een relatief groot aandeel van het teeltplan voor 2025 gereserveerd voor aardappelen. Het aardappelareaal van de vier grote Europese aardappellanden nam mede daardoor met zeven procent toe. Door tegenvallende vraag vanuit fastfoodketens en dalende export naar het buitenland raakten de voorraden in de vrieshuizen in het eerste kwartaal van 2025 niet leeg. Overcapaciteit lag op de loer. Door gunstige weersomstandigheden begon het teeltseizoen vroeg en was de opbrengst per hectare uitzonderlijk hoog. Dit versterkte het overaanbod waardoor de aardappelmarkt verder instortte”, schrijft ABN Amro in haar rapportage.
Slechtere liquiditeitspositie door stijgende kosten
Omdat in 2025 nog werd geprofiteerd van de hogere inkomsten uit 2024 voelden veel akkerbouwers pas in het derde en vierde kwartaal de gevolgen van de oogst van het afgelopen jaar. Ondanks de hogere inkomsten verslechterde de liquiditeitspositie omdat de kosten nog sterke stegen. Door de hoge inflatie stegen de kosten over de gehele linie. Zo steeg de pachtprijs met 4,58 procent fors en waren telers door een droge zomer genoodzaakt om te beregenen, wat resulteerde in flink hogere brandstofkosten.
Door tegenvallende resultaten worden investeringen in bijvoorbeeld nieuwe machines of uitbreiding van opslagcapaciteit uitgesteld. Dit dempt voorlopig de drukkende effecten op de liquiditeit.
Vooral de bedrijven die aan de vrije markt leveren, hebben het afgelopen jaar stevige klappen moeten incasseren. Dankzij opgebouwde reserves voorziet ABN Amro dat het aantal bedrijven dat in de eerste helft van 2026 in financiële problemen komt, beperkt blijft.
Mogelijke prijsdruk voor onder andere uien
Verwerkers proberen de markt in balans te krijgen door het areaal met aardappelen en suikerbieten te verlagen. Hierdoor zijn contractprijzen voor 2026 lager dan voor 2025. Door een toenemend akkerbouwareaal, als gevolg van opkoopregelingen in dierlijke sectoren, verwacht ABN Amro wel een verschuiving in het teeltplan naar andere gewassen. Dit resulteert mogelijk in prijsdruk in 2026 voor onder andere uien.
Rood staan neemt licht toe onder akkerbouwers
In de afgelopen jaren was het aandeel bedrijven dat rood staat op de lopende rekening volgens ABN Amro laag. Rood staan betekent niet dat de teler geen geld heeft, maar er niet direct over beschikt omdat geld bijvoorbeeld vast staat op een depositorekening. Door de slechte opbrengsten in 2025 teert de akkerbouwer in op zijn reserve, waardoor de bank een lichte stijging ziet van bedrijven die tijdelijk in het rood staan. Desalniettemin blijft het aandeel bedrijven dat rood staat historisch gezien laag. In het tweede kwartaal van 2026 verwacht ABN Amro een beperkte piek in liquiditeitstekorten als gevolg van hoge voorjaarskosten zoals bewerking van het land en zaaien van gewassen in combinatie met beperkte inkomsten. Afhankelijk van de opbrengsten per hectare en prijsvorming van gewassen zal deze piek geleidelijk afnemen in de zomer van 2026.
Een toenemend aandeel bedrijven dat rood staat is volgens ABN Amro niet direct alarmerend, want akkerbouwers zijn historisch gezien gewend aan volatiliteit in de opbrengsten over de jaren. De meeste bedrijven hebben momenteel stevige reserves waarop zij kunnen interen, tenzij zij recent grote investeringen hebben gedaan uit eigen middelen.
Tekst: Martin de Vries
Geboren en getogen in het Friese Oudehaske ontwikkelde Martin een grote interesse voor de landbouw. Als opgeleid journalist specialiseerde hij zich in de akkerbouw. Zijn overmatige dosis aan nieuwsgierigheid zet hij in voor het team rond Akkerwijzer.
Beeld: Natasja Beverloo
Bron: ABN Amro
