Worteldominant telen met oog voor de hormonenhuishouding van de plant

„Binnen het programma rond weerbaar telen werkten we vier jaar lang aan het robuuster maken van de teelt. Je kan daarover lezen in het rapport over toekomstbestendige aardappelteelt. Daarin beschrijven we wat de invloed is van nitraat op de hormonale balans in de plant”, vertelt Schriever. Tijdens de workshop over worteldominant telen op de kennisdag duurzaam bodembeheer in Lelystad dook Schriever samen met deelnemers in de bodem.

Dat de aandacht voor de wortels van de plant van belang is voor de gewasontwikkeling, staat voor de deelnemers aan de workshop buiten kijf. Ze noemen de factoren waarmee de teler de bodemkwaliteit en de wortelontwikkeling kan bevorderen. Schriever legt daar bovenop de inzichten rond de hormonale balans van de plant. „Daarmee kan je verklaren waarom een hele grote stikstofgift maar zo’n geringe meeropbrengst geeft.”

5 hormonen

Het blijkt dat de vijf hormonen, die onder andere de ontwikkeling van de topgroei van de (bovengrondse) plant en de wortelgroei beïnvloeden, reageren op de stikstofgift. Zo levert een overmaat aan stikstof een welige loofgroei op en achterblijvende wortelontwikkeling. De teler die zo te weinig naar de wortels ‘luistert’ krijgt te maken met planten die uit balans zijn en door ethyleenvorming vroeger gaan afrijpen, voordat er een goede knolzetting plaats vond. Schriever: „De Amerikaan Gerry Staller zegt dat de ‘hersenen van de plant onder de grond zitten’. Een andere kenner van dit systeem, John Kemp, zegt dat de hele plant niet meer functioneert, als het wortelsysteem niet meer functioneert. Functies die te maken hebben met de opname van voeding door de haarwortels, de aanmaak van wortelexudaten, de symbiose met het bodemleven en de aanmaak van hormonen stoppen dan.”

Als de plant geen hormonen meer brengt in de bovengrondse delen, gaat zijn systeem op overleving staan, stress voelen. Hormonen als de cytokinen voor de celdeling en auxinen voor de celstrekking en de wortelontwikkeling ontbreken. Schriever denkt dat matigen met nitraat in combinatie met gebruik van biostimulanten bouwstenen in het worteldominante telen kunnen zijn.

Tuinbouwadviseur Chris van Laarhoven onderstreept het belang van (sporen)elementen bij goede werking van biostimulanten. Volgens hem is bijvoorbeeld een goede calciumtoestand en -beschikbaarheid cruciaal voor de werking van de biostimulanten. Daarmee is worteldominant telen een precieze klus voor de teler. Een levende bodem maakt calcium beter beschikbaar. Borium kan bijdragen aan dit proces, omdat het calciumtransport in de plant verzorgt.

Van Laarhoven besteedt daarom aandacht aan de balans calcium, magnesium, kalium en natrium bij zijn klanten. „Met lagere stikstof en meer focussen op calcium en biostimulanten kan je, volgens mijn ervaring, een plus maken. Start met minder stikstof geven op basis van meten met een monster. Eurofins kan je binnen 48 uur de uitslag van zo’n meting geven.”