Onderzoek naar bruinrotbesmettingen op dood spoor: oorzaak niet gevonden

Bruinrot is in pootaardappelen vastgesteld in drie partijen van het ras Spunta en één in Bartina. Om de mogelijke oorzaak van deze besmettingen vast te stellen zijn alle zusterpartijen van de vondst onderzocht. Bij deze twee rassen zijn in totaal veertien bedrijven extra getoetst. Tien hiervan zijn vrijgegeven.

Beregende consumptieaardappelen in verbodsgebied

Daarnaast loopt er een onderzoek bij bedrijven waar consumptieaardappelen deze zomer zijn beregend met oppervlaktewater terwijl hier een beregeningsverbod geldt in verband met besmet oppervlaktewater. Bij één van deze bedrijven is inmiddels een besmetting vastgesteld, een tweede is nog zwaar verdacht.

Het is het derde jaar op rij waarin de Nederlandse pootgoedsector weer is geconfronteerd met bruinrot. Sinds 2010 was de pootaardappelsector vrij van deze quarantaineziekte. De besmettingen van de afgelopen twee jaar waren na uitgebreid onderzoek van de NVWA allemaal terug te herleiden naar de zomerstorm op 25 juli 2015. Op die dag is water uit een besmette watergang over pootgoed verneveld door de harde wind.

Vermoedens maar geen zekerheid

Het feit dat nu, ondanks alle onderzoeken, geen oorzaak kan worden bepaald, is een tegenvaller. Het liefst had de sector een verklaring gezien, waar je mee aan de slag kunt. Er zijn vermoedens, maar zekerheid is er niet, zei sectormanager akkerbouw fytosanitair Bert Waterink van de NVWA gisteravond tijdens de eerste pootgoedbijeenkomst van LTO. „Ik vermoed dat ook deze vondsten zijn gelinkt aan besmet oppervlaktewater, maar we kunnen het gewoonweg niet aantonen. We weten precies waar de bewuste partij heeft gestaan, maar het perceel zelf geeft ons geen aanleiding voor een link met het besmette water. Dus we weten het niet.”

Volgens voorzitter Peter Berghuis van de LTO werkgroep pootaardappelen is er veel onrust onder de akkerbouwers over de bruinrotbesmettingen. „Zeker in de gebieden waar de vondsten zijn gedaan.” En hoe nu verder, nu er geen oorzaak is te vinden? „Ik weet het ook niet", zegt Berghuis.

Nieuwe zorg: besmetting al zichtbaar in knollen

De besmetting en zware verdenking in de beregende consumptieaardappelen heeft een nieuwe zorg aan het licht gebracht: Bij deze twee bedrijven is de (mogelijke) besmetting zichtbaar in de knollen. „En dat terwijl we al jaren zeggen dat bruinrot tijd nodig heeft om zich op te bouwen, voor het zichtbaar wordt. Nu hebben we de verschijnselen in de aardappelen echter al gevonden in het zelfde jaar als waarin ze zijn beregend. Dat geeft te denken”, aldus Waterink.

Risico van besmetting van drainagebuizen

Een vraag die dit jaar ook boven kwam drijven, is het mogelijke risico van drainagebuizen: wat als besmet oppervlaktewater juist de buizen inloopt en zo van onderen de aardappelen besmet. Dat risico is er, bevestigde Waterink gisteravond. „Het risico zal afhangen van het perceel, de structuur van de bodem, etc. Komen de wortels van de aardappel daadwerkelijk bij de buizen? Voor ons is het in ieder geval geen aanwijzing voor de huidige besmettingen.”