Suiker Unie en IRS zetten nieuwe waarschuwingsdienst voor vergelingsziekte op

Met het wegvallen van de neonicotinoïden neemt de dreiging van vergelingsziekte weer flink toe. Goede alternatieven voor de aanpak van de groene perzikbladluis, de overbrengers van vergelingsvirussen, zijn er onvoldoende. Om escalaties met vergelingsziekte voor te blijven, willen Suiker Unie en IRS weer toe naar een monitorings- en waarschuwingssysteem.

Beide instanties zijn niet onbekend met een waarschuwingsdienst voor vergelingsziekte. In 1959 is zo’n systeem opgestart, waarbij van mei tot half juli wekelijks luizen werden geteld op 200 percelen in Nederland. Deze gegevens werden verwerkt bij het IRS en wanneer het nodig was, omgezet in waarschuwingskaarten. Toen neonicotinoïden werden gebruikt in het pillenzaad als bescherming tegen onder meer bladluizen werd deze dienst overbodig. In 2002 is de waarschuwingsdienst dan ook gesloten.

„Nu de neonicotinoïden zijn verboden en er geen stabiele oplossing is, moeten we weer terug naar monitoring en luizen tellen”, zegt Gert Sikken van Suiker Unie. Hoeveel percelen nu gevolgd gaan worden, is nog onduidelijk. „Toen waren het er 200, nu zal het ook weer een behoorlijk aantal zijn”, zegt directeur Frans Tijink van het IRS.

Capaciteit en expertise

Suiker Unie en IRS streven er naar dat de waarschuwingsdienst al dit voorjaar operatief is. Maar daarvoor moet er nog wel wat gebeuren. Daarbij gaat het onder meer om het vinden van voldoende capaciteit en expertise om de monitoring en de verwerking van de gegevens uit te voeren. Insteek is om workshops te geven aan adviseurs om insecten te herkennen.

Ook wordt nog onderzocht op welke manier een teler zo goed en snel mogelijk de beschikking krijgt over de gegevens. Een idee is om dit te integreren in het bietenadviessysteem BAS waar Suiker Unie momenteel aan werkt. Andere optie is om het te laten lopen via het ledenportaal. Belangrijk is wel dat telers de informatie snel hebben, zodat ze actie kunnen ondernemen. Bij het oude waarschuwingssysteem werden de adviezen via de post verstuurd.

Voor de financiering van het waarschuwingssysteem doen Suiker Unie en IRS onder meer een beroep op de overheid. Maar ook als die bijdrage er niet komt, gaat het systeem van start, zegt Tijink. „Het is kort dag, maar we doen er alles aan om het voor elkaar te krijgen”, aldus Sikken.

Ook waarschuwingen voor bietenkevertjes en bietenvlieg

Suiker Unie en IRS willen het waarschuwingssysteem uitbreiden naar bietenkevertjes en bietenvlieg voor de regio’s waar het risico het meest waarschijnlijk is. Dat vraagt volgens Tijink meer tijd aan voorbereiding dan voor het waarschuwingssysteem voor vergelingsziekte. Tot die tijd worden telers ingelicht over actuele ontwikkelingen via berichten van beide instanties.

Door het totaalverbod op neonicotinoïden kan de teler zijn bieten onvoldoende beschermen tegen bladluizen en daarmee vergelingsziekte. Dit zal volgens berekeningen van het IRS leiden tot een geschatte opbrengstdaling van 7 procent, goed voor een verlies van 17 procent in het financiële saldo van bieten. Bovendien neemt de insectendruk hierdoor alleen maar toe, waardoor de schade in de volgende teelten alleen maar groter en groter zal worden.

Virussen nog steeds aanwezig

In de afgelopen jaren waren de bieten dankzij het gebruik van de neonicotinoiden voldoende beschermd tegen virussen. Echter, de virussen waren nog steeds wel aanwezig, wat betekent dat met het wegvallen van de neonicotinoiden de komende jaren grote problemen te verwachten zijn. Suiker Unie en IRS hopen dat te beperken door middel van de nieuwe waarschuwingsdienst.