‘Grootste afname bijenstand bij soorten die leven in natuurgebieden’

De stichting heeft onderzocht wat de belangrijkste oorzaken zijn geweest voor de afname van het aantal bijen en bijensoorten sinds 1900. Hieruit blijkt onder meer dat soorten die sterk in aantallen afnemen relatief vaak ‘natuur’ en ‘natuurlijke graslanden’ als biotoop hebben en relatief vaker voorkeuren hebben voor bloemen die (iets) minder algemeen zijn in Nederland.

Geen relatie met neonicotinoïden

Volgens de Rode Lijst 2018 zijn 46 soorten bijen verdwenen. Bijna alle soorten waren al verdwenen voor de marktintroductie van neonicotinoïden in 1995. Twee soorten verdwenen vlak erna. Er kon geen relatie worden gelegd tussen de afname van aantallen binnen soorten en het gebruik van neonicotinoïden in de landbouw. Zo bleek geen van de soorten een akker die in gebruik is bij de landbouw als biotoop te kiezen. Hierdoor is het uitgesloten dat een bijennest in de bodem direct in aanraking komt met bestrijdingsmiddel, concludeert Agri Facts. Sterker nog: Uit de data-analyse blijkt dat bijen- en hommelsoorten met een toenemende trend vaker worden aangetroffen in gebieden waar wél neonicotinoïden worden toegepast (landelijk gebied, stedelijk gebied) dan in gebieden waar deze niet worden toegepast (natuurgebied).

De Nederlandse lijst met bijen en hommels telt 380 soorten. Bij 112 soorten is sprake van een gunstige trend: de aantallen zijn toegenomen tussen 2003 en 2018. Bij 75 soorten zien we een sterke daling (50 procent of meer afname), bij een vergelijkbaar aantal soorten is de trend matig dalend tot stabiel. Voor de resterende soorten is de trend onbekend. Sommige soorten zijn incidenteel in Nederland en 46 soorten zijn verdwenen.

Groot verspreidingsgebied

De bijen- en hommelsoorten waarvan het aantal toeneemt hebben vaker een groot verspreidingsgebied binnen Nederland en vliegen vaker op zeer veelvoorkomende bloemen. Deze bloemen bevinden zich met name in het landelijke gebied. Ook komen deze bijensoorten vaker voor in stedelijke gebieden.