Klimaatverandering vraagt meer irrigatie, goede monitoring spaart irrigatiewater

De verandering van het klimaat brengt in veel regio’s een grotere irrigatiebehoefte met zich mee. Eigenaar Peter Raatjes van RMA (Raatjes Management for Agriculture) gaf als voorbeeld een project in Zwitserland. Daar kan de behoefte aan water geven met 25 procent toenemen, becijfert een universiteit bij Bern. De Zwitserse overheid zet in op technische hulpmiddelen en beslissingsondersteunende systemen om de waterefficiëntie omhoog te brengen. Raatjes is vanuit Nederland betrokken bij dit onderzoeksproject.

Tegenover een grotere waterbehoefte staat nu de realiteit dat telers overal op de wereld geneigd zijn te veel water aan hun gewassen en boomgaarden te geven. Die watergift bij druiventelers in Zuid-Afrika of pindatelers in het Midden-Oosten kan soms met tientallen procenten naar beneden, is de ervaring van irrigatiedeskundige Wim Bastiaanssen. Hij ontwikkelt een hulpmiddel voor telers op basis van temperatuurmetingen vanuit satellieten. Een gewas dat nog voldoende water heeft, verdampt voortdurend water en heeft daardoor een veel lagere temperatuur dan een gewas dat kampt met droogtestress. Bastiaanssen kan voor een prijs van 10 euro per hectare telers voorzien van informatie over de waterbehoefte van hun gewas op basis van een raster met vakken van 10 bij 10 meter. De data kan na 5 of 6 uur al vertaald worden in een irrigatieadvies voor de telers. Dit IrriWatch moet in maart 2020 beschikbaar komen.

Minder water vaak voldoende

Parssa Razavi van het bedrijf Irriport in Duitsland zegt dat de watertoevoer meestal toe kan met een licht systeem, dat veel minder liters water vraagt dan telers vaak denken. Voor een wijnteeltgebied in het Duitse Beieren zette hij een watertoedieningssysteem op dat 45 wijnboeren op samen 80 hectare oogstzekerheid biedt. De investeringen kwamen neer op 7.000 euro per hectare voor leidingen, pompen en besturing. De bijbehorende software is simpel en de aansturing gebeurt met een radiosignaal. Opbrengsten zijn hoger geworden, terwijl de waterbehoefte maar een derde is van wat je zou verwachten. Razavi pleit voor simpel, licht en energiezuinig. Het onderhoud van dergelijke systemen is zeer goedkoop en de automatische werking bespaart de telers veel arbeid.

Satellieten en sensoren dragen bij aan de betrouwbaarheid van systemen en geven de boeren ook een zeker gevoel. Volgens Rafael Alvarez van het Spaanse in precisielandbouw gespecialiseerde Verde Smart besparen telers in Spanje op watergiften dankzij sensoren en satellieten en is de besparing op kunstmest tussen de 20 en 50 procent. Doel van Verde Smart is om de kwaliteit van producten te verhogen, wat zich bijvoorbeeld in betere bewaarbaarheid toont. Telers proberen op basis van cijfers uit goede jaren bij herhaling hoogkwalitatieve producten te maken. Voor wijn, citrus, zachtfruit en groente werkt het bedrijf in veel (vaak Spaanstalige) landen over de hele wereld. Inhoudsstoffen zijn bepalend in het teeltadvies. Alvarez wil geen datamonopolist zijn: „Voor mij ligt de missie bij het leren zelfstandig te werken met onze systemen. Ik wil de telers dat leren. Dat is mijn product.”