Akkerbouw snelste groeier in biologische teelt

Het huidige biologische landbouwareaal in Nederland omvat 66.600 hectare. In 2017 was dit nog 60.400 hectare, dat is een groei van 10 procent. Het areaal akkerbouwgerelateerde percelen groeide met ruim 7 procent het hardst. Qua provincies groeide Flevoland in 2018 het hardst met 12,8 procent. Met 1,9 procent van de totale landbouw is Zeeland de provincie met het kleinste aandeel biologisch areaal. Verder uitgesplitst komt Zuid-Limburg met 1,5 procent uit de bus als regio met het kleinste aandeel biologische akkers.

Specifiek

De plantaardige sectoren groeien veel sterker dan de dierlijke. Zo was de Nederlandse akkerbouw in 2018 de snelste groeier met ruim 7 procent. Nederland telde in 2017 582 biologische akker- en vollegrondsgroenten bedrijven en in 2018 624. Het aantal tuinbouwbedrijven daalde van 98 naar 90 en het aantal bedrijven dat zich toelegt op de teelt van veevoedergewassen steeg van 1187 in 2017 naar 1265 in 2018. Dit blijkt uit de Bionext Trendrapport 2018.

EU

Het gemiddelde biologisch areaal in de EU-lidstaten bedraagt 7 procent. In Duitsland is 12 procent van het areaal biologisch, Frankrijk, Italië en Spanje zijn elk goed voor 10 procent. Denemarken en Oostenrijk kennen een bio-areaalaandeel van 20 procent. In Oostenrijk is één op vijf boerderijen biologisch, in Zwitserland één op de zes. Bij onze Zuiderburen groeide het areaal met 7,4 procent in Vlaanderen en 6,6 procent in Wallonië. In Wallonië is 11 procent van het areaal en 14 procent van het aantal landbouwbedrijven biologisch. Spanje heeft het grootste biologisch areaal in Europa. Wereldwijd staat Spanje op plaats vijf. Liechtenstein verdient een aparte vermelding. Het koninkrijk heeft geen munt, geen haven en geen vliegveld, maar wel het hoogste percentage biologische landbouw in Europa: 38 procent.

Mondiaal

Het biologische areaal maakte in 2017 mondiaal een spectaculaire groei door van maar liefst 20 procent naar bijna 70 miljoen hectare. In 2016 bedroeg de groei 15 procent. Bijna de helft van het wereldwijde areaal (35,6 miljoen hectare) ligt in Australië. Azië maakt met 24,9 procent groei eveneens een sterke ontwikkeling door met een toename van 1,2 miljoen hectare. Van de twee grootste consumentenmarkten (Noord-Amerika en Europa) doet Europa het aanzienlijk beter met ruim 1 miljoen hectaregroei.

Zuid-Limburg

Met een aandeel van slechts 1,5 procent is het biologische areaal in Zuid-Limburg het kleinst van geheel Nederland. Zuid-Limburg telt slechts 14 biologische bedrijven tegen 19 in 2011. Het aantal biologische hectares akkerbouw in Zuid-Limburg bedraagt krap 156. Met de tuinbouw, grasland en groenvoedergewassen komt het totale biologische areaal uit op 443 ha. „Omschakeling vindt momenteel nauwelijks plaats, omdat naast de problematische afzet van met name akker- en tuinbouwgewassen, er ook angst bestaat voor ziektes, plagen en onkruiden bij een biologische bedrijfsvoering. Voor gangbare ondernemers is er geen economische reden om over te stappen op de biologische teelt. Het blijkt moeilijk om de traditionele landbouw met haar specialisatie en grootschaligheid te interesseren voor een biologische bedrijfsvoering. Om te komen tot een hoger aandeel biologische landbouw in Zuid-Limburg zullen hiervoor de randvoorwaarden aanwezig moeten zijn. Zoals het scheppen van afzetgaranties”, stelt de LLTB Zuid-Limburg in haar afgelopen week gepresenteerde nota over de toekomst van agrarisch Zuid-Limburg.

Zwakste schakel

De zwakste schakel in de ontwikkeling van de biologische vraagmarkt is de groei van het bio-landbouwareaal. Met een omschakeltijd van twee jaar loopt de productie per definitie achter op snelle ontwikkelingen in de vraag. Dit kan fraude in de hand werken, want het prijsverschil tussen biologisch en regulier, dat bij schaarste nog groter wordt, trekt malafide partijen aan. Bij tijdelijke stagnatie van de vraag kan de omschakeling ook zorgen voor tijdelijke schommelingen in de prijs voor biologische boeren. Daarom is veel sterker beleid nodig in met name de EU en de VS om de omschakeling naar biologische landbouw op een evenwichtige wijze te stimuleren.