‘Korte lijnen met politie belangrijk tijdens Agractie’

Hamster, oud-akkerbouwer in het Oldambt, volgt de berichtgeving rond Agractie met grote belangstelling. In zijn hoofd is hij er heel erg mee bezig, vertelt hij. „Er gaan morgen duizenden boeren naar Den Haag. Ik ben heel benieuwd hoe het uitpakt. Ik kan alleen maar hopen dat er overleg en consensus ontstaat, en niet dat er groepen tegen elkaar worden opgezet.” Zijn boodschap aan de organisatoren van Agractie: „Probeer tot het uiterste te gaan om escalaties te voorkomen.”

Tijdens de akkerbouwacties in 1990, waarbij de boeren uiteindelijk drie weken lang in touw waren, is een echte escalatie uitgebleven. Dat was volgens Hamster met name te danken aan de korte lijnen die de Bende van Vijf (Wessel Jansema, Klaas Dijkstra, Jan Geluk, Klaas Jan de Waard en Leen Hamster) had met de politie. „Iedere avond zaten we met het hoofd van de landelijke politie om tafel om de plannen voor de volgende dag door te spreken. Hierdoor kregen we het vertrouwen van de politie.”

Café

De communicatie verliep toen volledig anders dan nu. „We waren vooral aangewezen op mondelinge overdracht. We hadden overal mensen in het veld die met auto’s rondreden en ons vervolgens vanuit een café de stand van zaken doorbelden. Zo hielden we elkaar op de hoogte.”

Ieder ‘bendelid’ had een netwerk van mensen achter zich dat bij eventuele problemen direct kon ingrijpen. „Mensen waarop we onder moeilijke omstandigheden direct op konden rekenen.” Dat moeten de organisatoren nu ook hebben, vindt Hamster. „Het voorkomen van escalaties is een verantwoordelijkheid van de organisatoren.” Geen makkelijke taak, weet hij. „Natuurlijk hebben wij zelf ook in spanning gezeten of het allemaal goed zou gaan.”

Dalende graanprijs

In februari 1990 gingen duizenden akkerbouwers de straat op. Met hun trekkers blokkeerden zij in het hele land wegen, grensovergangen, overheidsgebouwen en zelfs het ministerie van Landbouw en het Binnenhof in Den Haag. Aanleiding was de al jaren dalende graanprijs en daarmee de prijzen voor andere producten. Voor de toekomst zat er geen verbetering in: door de onderhandelingen in het Wereldhandelsoverleg Gatt zouden de graanprijzen nog verder onder druk komen te staan. In directe zin hebben deze akkerbouwacties weinig opgeleverd. Wel kwam er een discussie op gang over onder meer productiebeheersing en de rol van de belangenorganisaties.

Lees meer over Agractie in het Dossier op Akkerwijzer