Column: Saamhorigheid
In de week naar 1 oktober was ik eerlijk gezegd een beetje sceptisch. Hoe zou deze demonstratie verlopen? Wie doet er mee en wie steunt het? Wat zullen de burgers ervan vinden? In de dagbladen buitelden grote bedrijven over elkaar heen om de mooiste advertentie te plaatsen met de hashtag #trotsopdeboer. Was dit weer de verdeeldheid die de landbouw zo kenmerkt? Van de door linkse partijen bekritiseerde sterke landbouwlobby is al jaren geen sprake meer. Handig voor het politieke spel van verdeel en heers.
Op het Malieveld werd duidelijk dat er meer is dan alleen boeren.
Eenmaal in de trein naar Den Haag verdween mijn scepsis. Veel mededemonstranten met allemaal één doel: we zullen ze eens laten zien met hoeveel we zijn en wat we in onze mars hebben. Op het Malieveld nog meer trotse en enthousiaste mensen tussen een geweldige show van tractoren en enkele vrachtwagens. Rustig keuvelend, wandelend, muziek makend, wachten op de sprekers.
Niet alleen boeren maar heel veel periferie. Tjeerd de Groot (D66) en Nieuwsuur kunnen dan wel zeggen dat de landbouw een magere 1,7% van onze economie en werkgelegenheid vormt. Op het Malieveld werd duidelijk dat er meer is dan alleen boeren. Veel bedrijven zijn afhankelijk van boeren en ontwikkelen en innoveren omdat ze zo`n vooruitstrevende klanten hebben.
En dan onze eigen Greta Thunberg, de 17-jarige Anna. Hoe ziet haar en onze toekomst eruit?
De sprekers waren divers. Niet alleen mensen die puur voor het boerenbelang praten, maar ook tegenstanders. Dat Tjeerd en Jesse Klaver massaal de rug werd toegekeerd was een mooi moment. De mensen die positief staan tegenover de boeren werden met een voorzichtig applausje onthaald. We laten ons niet misleiden door mooie praatjes. Geen woorden maar daden.
Flink applaus was er wel voor de organisatoren van deze protestactie en de sprekers uit eigen kring. Mooi hoe een nerstenboer zijn collega’s komt waarschuwen voor de onnavolgbaarheid van onze overheid. Goed dat een visser zich solidair opstelt richting zijn collega’s op het land. Dat is natuurlijk vice versa. En dan onze eigen Greta Thunberg, de 17-jarige Anna. Hoe ziet haar en onze toekomst eruit? Mogen we nog boeren en hoe dan?
Als er geen dieren te voeden zijn, heb je niet zo veel aan een mengvoederfabriek
Ik had mijn kinderen ook meegenomen. Net zo goed als bij boerenbedrijven speelt bij familiebedrijven in de periferie de bedrijfsopvolging een belangrijke rol. Kinderen moeten het willen maar ook kunnen. In dat kunnen zit hun eigen talent opgesloten maar ook de mogelijkheden die een land en de branche biedt. Want als er geen dieren te voeden zijn, heb je niet zo veel aan een mengvoederfabriek.
Ik vond het goed dat mijn kinderen aan den lijve konden ondervinden wat er leeft en hoe het leeft. Thuis en op school krijgen ze natuurlijk veel mee maar ze moeten hun eigen mening vormen. Een dagje Den Haag was nu even belangrijker dan een dagje school. Hun reactie: „Dit was een mooie actie. Wij gaan er nog steeds voor!"
De saamhorigheid en positiviteit is wat mij betreft de grootste winst van de dag. Dit moeten we vasthouden en uitbouwen. Dit is een mooie basis om in gesprek te gaan met politiek en burger. Er is voorzichtig een begin gemaakt met het verlaten van de loopgraven. Boeren en de 95 procent van de bevolking, die positief staat tegenover de landbouw, komen elkaar tegemoet en moeten samen aan tafel. Hopelijk kunnen bedrijven en hun brancheverenigingen de verschilletjes in hun belangen aan de kant zetten en samen optrekken om weer een sterke landbouwlobby te creëren. Dat is de investering in tijd en geld meer dan waard.
