Ritnaalden bestrijden in aardappelen

Ritnaalden (Agriotes) en bodeminsecten worden een steeds groter probleem. Door het wegvallen van een aantal chemische middelen ontstaat er steeds meer (financiële) schade. Andere oorzaken zijn het voorkomen van soorten met een kortere levenscyclus (Agriotes Sordidus) , maar ook grasonderzaai in maïs geeft betere kansen voor eiafzet van de kniptor. Ritnaalden zijn koperkleurige larven van de kniptor van zo'n 2,5-3 cm. Ze prefereren humeuze, zure gronden. Ze hebben een voorkeur voor maïs, granen/grassen, bieten en aardappelen. Ze eten organische stof, planten en soms dierlijk materiaal.

In dit artikel richten we ons op ritnaalden in aardappelen en de nevenwerking op bladluis. Naast proefresultaten informeren wij u hoe u Nemathorin het beste kunt toepassen en geven we u adviezen voor geburik op percelen met hoge en lage druk. Onderaan deze pagina treft u enkele proefresultaten over de werking van Nemathorin op ritnaalden en de nevenwerking op bladluis. Het advies en werking van Nemathorin op de diverse soorten aaltjes, strooitabellen voor de diverse granulaatstrooiers etc. vindt u op de pagina aaltjes bestrijden.

Wat zijn ritnaalden en hoe kunt u ze bestrijden?
Ritnaalden zijn de larven van de kniptor, een kever die eitjes afzet op grasachtigen. De larven blijven zo’n 3 tot 5 seizoenen in de bodem voor ze zich verpoppen. In deze tijd voeden ze zich met wortels, plantenmateriaal, maar ook door gaatjes in de knollen van aardappelen te knagen. De schade die dit geeft, leidt tot het achteruitgaan van de kwaliteit. De verwerking van aangetaste partijen wordt bemoeilijkt en ze kunnen zelfs worden afgekeurd. Komend seizoen zijn de mogelijkheden om ritnaaldenschade te voorkomen beperkt. De toelating van ethoprofos (Mocap 15G) is vervallen. Alleen Nemathorin 10G is nog beschikbaar. Nemathorin is een microgranulaat op kleibasis dat is toegelaten in aardappelen en lelies.De werkzame stof is fosthiazate 10%. Het middel wordt ingezet in aardappelen tegen aaltjes en ritnaalden en het heeft een nevenwerking op bladluis. Op deze pagina gaan we vooral in op de werking, de toepassingsmethode en het advies tegen ritnaalden.

Advies ter bestrijding van ritnaalden
Komend seizoen kunt u Nemathorin inzetten ter bestrijding van ritnaalden. Voor een optimaal resultaat geven we u de volgende adviezen:

Op percelen met een lage druk:
-- 7,5 kg in de rij toegepast bij poten

Op percelen met een hoge druk:
-- 15-20 kg volvelds toegepast

• Zorg zowel bij een rijenbehandeling als bij een volveldstoepassing voor een goede egale verdeling van het granulaat

• Zorg voor een juiste afstelling van de strooiapparatuur zodat u niet onder- of overdoseert en houdt in verband met met residu een termijn aan van 120 dagen tussen poten en de loofdoding.

• Zorg voor een goede verdeling in de rij voor het beste resultaat!

Waar moet u op letten als u Nemathorin gebruikt? Tips voor het beste resultaat
De toepassing van Nemathorin kan zowel volvelds als in een rijenbehandeling gebeuren. Zoals eerder gezegd, zijn ritnaalden nooit 100% te bestrijden. Aandacht voor de toepassingstechniek is daarom op zijn plaats, want een optimale toepassing leidt tot een beter resultaat.

• Zorg voor een goede verspreiding van het granulaat in de bodem door middel van een zwaluwstaart (fishtail) of spreidplaat. Een egale verdeling zorgt voor een grotere kans op contact met de ritnaalden en geeft daardoor een betere werking.

• Rijenbehandeling (7,5 kg/ha): zorg ervoor dat het granulaat NIET als een smal streepje in de rij komt te liggen, maar streef naar betere verdeling in de rug rondom de aardappel. Het gebruik van zwaluwstaarten of spreidplaatjes is hierbij waardevol (zie afbeelding onder).

• Volvelds toepassing (15 à 20 kg/ha): werk het granulaat in tot een diepte van 10 à 15 cm met bijvoorbeeld een spitfrees of volveldsfrees. Tip: hoe diep u het granulaat inwerkt is lastig te zien. Maar als u bijvoorbeeld rijst strooit en inwerkt is deze wel te zien, wat u een goede indicatie geeft van de inwerkdiepte.

• Zorg altijd voor correct afgestelde strooiapparatuur, zodat u de juiste hoeveelheid per hectare stooit. Een te lage dosering kan een tegenvallende werking geven. Overdosering kan residueproblemen geven. • Op de website van Syngenta staan strooitabellen voor het afstellen van diverse granulaatstrooiers. Ga hiervoor naar: www.syngenta.nl/aaltjes-bestrijden. Onder het hoofdstuk “Instellen granulaatstrooiers” vindt u de kalibratietabellen.

Effectiviteit Nemathorin op ritnaalden
Onderstaande grafiek laat de werking op ritnaalden zien in een veldproef die in 2019 is uitgevoerd door het HLB in Wijster. Ritnaalden zijn vaak lastig te bestrijden, een werking van 100% wordt nooit gehaald. Ten opzichte van onbehandeld wordt in deze proef tot 70% reductie van het aantal knollen met schade verkregen.

Ook in een veldproef die enkele jaren eerder door het HLB is uitgevoerd in opdracht van Syngenta waar de rijentoepassing van Nemathorin werd bekeken, zien we een soortgelijk resultaat. Nemathorin geeft hier zo’n 85% schadereductie.

Nevenwerking Nemathorin op bladluis
Naast ritnaalden en uiteraard aaltjes, heeft Nemathorin ook een nevenwerking op bladluis. Door opname van de werkzame stof fosthiazate in het gewas, wordt de opbouw van een luizenpopulatie tot zo’n 9 weken na poten tegengegaan. U ziet hieronder de resultaten van een proef uitgevoerd in 2015. Hierin is het aantal overlevende bladluizen 7 tot 10 weken na het poten gemeten bij verschillende volvelds granulaatbehandelingen.