Elektrisch beregenen fors goedkoper, maar praktisch veelal onhaalbaar
Het beregenen van percelen neemt een steeds grotere vlucht in de Nederlands akkerbouw. Enerzijds door de waarde van de gewassen en anderzijds door de drogere zomers. Volgens inschattingen vindt 95 procent tot 98 procent van de beregening in de akkerbouw plaats middels een beregeningshaspel. Het aandeel elektrische beregeningsinstallaties bedraagt slechts enkele procenten. Terwijl een elektrisch aangedreven beregeningssysteem aanzienlijk goedkoper is. Dat op diesel aangedreven beregeningssystemen desondanks ruimschoots de boventoon voeren hangt vooral samen met de flexibiliteit en de beschikbaarheid van de op diesel aangedreven pompinstallaties.
Geen infrastructuur
Het ontbreken van de noodzakelijke elektrische infrastructuur op of nabij de kavel vormt het grootste euvel, uitgezonderd bij huiskavels. Investeren in elektrische beregening vergt immers een (forse) investering in de noodzakelijke infrastructuur. Zo hangt alleen al aan de aanleg van een elektriciteitskabel met een lengte van 600 meter een prijskaartje van circa 40.000 euro. Een tweede belemmering vormen de vaste kosten van een aansluitpunt in het buitengebied.
Vergelijking diesel-stroom
Uit een vergelijk door WUR Open Teelten op een bedrijf van 85 ha en 270 uur beregenen in de Veenkoloniën/Oldambt blijkt dat deze beregening 2.545 liter diesel opslurpt. De kosten hiervan bedragen 2.790 euro. Voor een vergelijkbare beregening met een elektrisch aangedreven pomp was 8.030 kWh nodig. Dit zou circa 1.105 euro kosten en bij eigen opwekking middels een zonne-energie slechts 480 euro. Een verschil van ruim 2.300 euro. Bij een soortgelijk onderzoek op Proefboerderij Vredepeel, waar op 24 ha grond 107 uur werd beregend was 1.020 liter diesel nodig of 3.220 kWh stroom De energiekosten bedroegen daar 1.120 euro voor de diesel, 445 euro voor ‘normale’ stroom en slechts 195 euro bij stroom verkregen via eigen opwekking middels zonnepanelen.
Financieel voordeel
Op basis van dit onderzoek kan bij een doorsnee akkerbouwbedrijf in de Veenkoloniën/Oldambt tussen de 3.200 euro en 3.600 euro per bedrijf per jaar op beregening worden bespaard als de akkerbouwer bij zijn beregening omschakelt van diesel elektriciteit. Bij de inzet van (eigen) zonne-energie loopt dit jaarlijks voordeel op tot tussen de circa 3.800 euro en 4.200 per bedrijf. Voor een doorsnee bedrijf in het Zuidelijk Veehouderijgebied bedraagt de jaarlijkse besparing tussen 1.300 euro en 2.200 euro bij gewone elektriciteit en tussen de 1.500 euro en 2.400 euro bij een aandrijving op eigen opgewekte zonne-energie. Door de omschakeling naar elektrisch beregenen kan de positieve impact worden gerealiseerd op bijvoorbeeld CO2-reductie en de transitie naar een fossielvrij energiesysteem.
Oplossingen
De beschikbaarheid van elektriciteitsaansluitpunten en/of de afwezigheid van een elektriciteitsnet vormen de grootste problemen. Een mogelijke oplossing zou volgens de WUR Open Teelten gevonden kunnen worden in een mogelijk specifieke aansluitvorm voor kavels. Een andere optie is de ontwikkeling van een elektriciteitskabel die is uit te rollen als kabelhaspel of gekoppeld kan worden aan de buizen voor transport van water. Elektrificatie van andere agrarische bewerkingen, waardoor de investering op een aansluiting over meer activiteiten terugverdiend kan worden, vormt ook een optie evenals het variabel maken van de vaste kosten van de aansluitingen bij kavels zonder opstallen. De onderzoekers wijze verder op stimuleringsmaatregelen die de overstap naar elektriciteit versus diesel kunnen versnellen. Zo bestaan er fiscale regelingen waarin de bedrijfsmiddelen kunnen worden opgenomen.
Tekst: Guus Queisen
Opgegroeid op een gemengd agrarisch bedrijf op een typisch Zuid-Limburgse carréboerderij. Na een financieel/economische opleiding en diverse functies sinds 1985 in deeltijd en sinds 1996 fulltime op freelance basis actief in de landbouwjournalistiek. Volg kritisch alle ontwikkelingen die (in-)direct aan de agrarische sector gerelateerd zijn. Bij Agrio werkzaam voor zowel de papieren als de digitale uitgaven van: Stal en Akker, Pigbusiness, Melkvee en Akkerwijzer.
Beeld: Susan Rexwinkel Agrio archief
Bron: WUR open teelten