Veranderend klimaat heeft steeds grotere invloed op graanproductie

We zullen eraan moeten wennen dat veranderingen in de temperatuur en neerslag en andere weersextremen, de komende jaren grote invloed zullen hebben op de gewasopbrengsten en de productiviteit. Het Europees Milieuagentschap (EEA) waarschuwt dat de effecten van de klimaatverandering kunnen leiden tot een aanzienlijk verlies voor de Europese landbouwsector. „Wat betreft de EU houdt het EEA rekening met een gemiddeld verlies tot 16 procent van het landbouwinkomen in 2050. Daarbij zal wel sprake zijn van grote regionale verschillen”, dat stelt Casper Burgering, Senior econoom bij ABN-Amro.

Actueel

De meteorologische winter van 2019-2020 breekt records. Zo hebben we te maken met hogere temperaturen dan gemiddeld. Niet alleen in Rusland en Frankrijk, maar ook in andere delen van Europa en de VS. Zo registreert Moskou de warmste winter in bijna 200 jaar en de eerste winter met een gemiddelde temperatuur van rond de 0°C. Januari 2020 was de warmste januari ooit. De gemiddelde temperatuur lag zo’n 0,4°C hoger dan het vorige record van januari 2007.

Regen

Ook in het vochtigheidsgehalte zijn volgens Casper Burgering extremen bereikt in Europa. Terwijl mediterraan Europa te kampen heeft met ongebruikelijk droog weer, moeten Noord- en Midden-Europa juist overvloedige regenval verwerken. Het zorgt voor overstromingen en een hogere vochtigheidsgraad van veel landbouwgronden. „Op zich konden we na de zeer droge en hete zomer van 2019 wel wat vocht gebruiken, maar de regenval deze winter is weer iets te extreem”, aldus Casper Burgering.

Toekomst

Het veranderend weer heeft ook gevolgen voor de graanoogst. De milde wintertemperaturen en de overvloedige regenval hebben een licht gunstig effect op de productie van wintertarwe in Europa dit seizoen. Maar volgens Burgering is er ook sprake van een keerzijde. Zo zullen de zeer natte omstandigheden het inzaaien van tarwe en gerst vertragen. „En wat de lente niet kan zaaien, kan de zomer niet rijpen en de herfst niet oogsten”, aldus Burgering.

Productie

Komend seizoen gaat de mondiale tarweproductie volgens het International Grains Council (IGC) per saldo met circa 2 procent toenemen tot een niveau van 796 miljoen ton. De jaarconsumptie stijgt naar verwachting met ongeveer 1 procent. Dit met een hogere menselijke consumptie en minder verwerking in veevoeders. Burgering verwacht dat de Europese tarweproductie onder druk komt te staan. Daarbij verwijst hij naar het feit van een dalend aantal beschikbare hectares landbouwgrond voor tarwe. „En dat met name in Frankrijk en Duitsland.” Volgens de IGC neemt het aantal hectare voor tarwe in India en Australië volgend seizoen het sterkst toe met respectievelijk 12 procent en 9 procent. Voor Rusland en de VS wordt in 2020/2021 een stijging van het tarweareaal verwacht van circa 3 procent. „Echter extreem weer kan dit beeld echter flink op z’n kop zetten”, besluit Burgering de Insights nieuwsbrief van ABN-Amro.