De aardappelketen is totaal verstoord

Het Belgische proefcentrum voor de aardappelteelt omschreef de marktsituatie als volgt. Op dit moment is de aardappelketen grondig door elkaar geschud als gevolg van de wereldwijde coronacrisis. In de agro-voedingsketen, bestempeld als een ‘essentiële sector’, draaien voorlopig de meeste bedrijven nog steeds, maar steeds meer mensen werken van thuis uit, of zijn technisch werkloos. Scholen zijn gesloten of geven afstandsonderwijs, cafés, kantines en bedrijfsrestaurants zijn dicht. Enkel afhaaldiensten kunnen nog in restaurants en frituren. Uiteraard hebben al deze maatregelen een enorme impact op het winkel- en consumptiepatroon. De impact op de telers, handel en verwerking in de aardappelketen lijkt op dit moment sterk te verschillen, afhankelijk van product en afzetkanaal. Het is evident dat dit ook gevolgen heeft voor de ganse waardeketen.

Hamsteren

Overal ervaart men hamstergedrag en paniekaankopen in supermarkten. Dat leidt tot een spectaculair verhoogde vraag naar verse aardappelen. De verpakkers kunnen de vraag naar product amper bijhouden. Ook de verkoop van chips en diepvriesproducten is voorlopig spectaculair gestegen. De schilbedrijven, die aardappelen schillen en voorkoken voor frituren, restaurants en grootkeukens zijn de grootste slachtoffers van deze ontwikkeling.

Verwerkende industrie

Het overgrote deel van de aardappelproductie (rond 80 procent) bestemd voor verwerking tot diepgevroren aardappelproducten, waarvan het leeuwendeel bestemd is voor de export. Ongeveer twee derde blijft binnen de Europese Unie, een derde wordt buiten de EU afgezet.
Er is nog steeds export, maar zowel de logistieke problemen i.v.m. de beschikbaarheid van containers als de problemen aan grenzen om de producten tot bij hun bestemming te brengen bemoeilijken deze uitvoer. Daarnaast is de situatie afhankelijk van de afzetkanalen van de fabrikanten: bedrijven die leveren aan de fastfoodketens worden zwaar getroffen.
Dit leidt tot de tijdelijke sluiting van productie eenheden in binnen- en buitenland; aan de andere kant blijft de vraag bij supermarkten overal hoog in Europa, dit laat aan andere bedrijven toe een zeer goede activiteitsniveau te behouden.

Verstoring van de markt

Het is duidelijk dat de huidige ontwikkeling ook de aardappelmarkt sterk beïnvloedt. De kans is reëel dat deze situatie ook de rest van het seizoen de vrije markt onder druk houdt.
De bedrijven geven op dit moment voorrang aan het naleven van de contracten die werden afgesloten tussen de telers, handel en industrie. In een aantal gevallen wordt de levering van contracten enigszins naar latere datum verschoven mits inachtneming van voorafgaande gemaakte afspraken.

Bij de telers

Het Covid-19-virus is ook voor de individuele aardappelteler een ware nachtmerrie. Veel landbouwbedrijven hebben geïnvesteerd in bewaarloodsen en bijhorende apparatuur om steeds een kwaliteitsvolle en smakelijke aardappel te kunnen afleveren. Maar aardappelen zijn nu eenmaal een product met een beperkte houdbaarheid. Aardappeltelers hebben nog een grote voorradendie plots geen afnemer meer hebben omwille van het Covid-19 virus.
Zeker de telers die voorzien zijn op lange bewaring, worden met grote verliezen geconfronteerd.

Nieuw seizoen

Of de coronacrisis ook een impact op het seizoen 2020-2021 zal hebben is niet uitgesloten. Alles wordt in het werk gesteld om de aanvoer van de pootaardappelen voor het volgende seizoen te faciliteren. Want door aangekondigd droge weer zullen de veldwerkzaamheden volop van start gaan.