Belgische aardappelketen slaakt noodkreet

De coronacrisis trekt een zware wissel op de aardappelsector. De Belgische brancheorganisatie Belpotato.be roept in een persbericht de overheid op mee te werken aan een oplossing voor de gigantische problemen waar de hele aardappelketen nu mee kampt. Volgens Belpotato.be is er geen structureel probleem dat de hele keten in deze situatie heeft gebracht. „Als het vlaggenschip, wat onze Belgische aardappelketen is, dreigt te zinken, dan kun je niet lijdzaam toezien”, verklaart Romain Cools, secretaris van Belgapom tegenover Vilt.be.

Geen marktwerking

Belpotato.be wijst erop dat voor het huidig seizoen totaal geen sprake meer is van marktwerking. De aardappelverwerkers zeggen er alles aan te doen om de afgesloten contracten na te komen. Echter door de huidige lockdown is de afzet richting horeca, grootkeukens en fastfoodrestaurants in bijna geheel Europa tot nul gereduceerd. De afgelasting van grote evenementen en festivals heeft de vraag naar diepvriesfrieten zwaar doen kelderen. Daarnaast ondervindt de export naar verre landen hinder door de beperkte beschikbaarheid van containers en transportfaciliteiten.

Thuisconsumptie

De Europese thuisconsumptie van diepvriesproducten en chips blijft wel op peil. Evenals de verkoop van verse aardappelen. Echter dit betreft slechts een klein deel van de afzetmarkt. Het thuissegment kan de afzetverliezen ontstaan door het wegvallen van export en consumptie buitenshuis niet dekken, stelt Belpotato.be. De voorraden bevroren afgewerkte producten stapelen zich bij de aardappelverwerkers verder op, omdat zij maximaal hun contracten met de telers willen nakomen.

Contracten

Belgapom roept haar leden op om contracten van elkaar over te nemen in plaats van (goedkopere) aardappelen op de vrije markt te kopen. Ook vraagt Belgapom haar leden om met telers in dialoog te gaan om samen een oplossing te zoeken voor de nog in de schuur liggende gecontracteerde aardappelen.

Vrije aardappelen

Door het uitbreken van de coronacrisis en het wegvallen van de vraag zijn de vrije aardappelen zo goed als waardeloos geworden. Wat betreft België schat Belgapom dat circa 30 tot 35 procent van de aardappelen, die nu nog in de aardappelschuur liggen, vrije aardappelen zijn. Belgapom onderstreept dat het noodzakelijk is dat ook voor deze aardappelen een oplossing komt. „Het aanzienlijke waardeverlies veroorzaakt door deze crisis is geen normaal ondernemersrisico”, stelt Belgapom.

Nieuw seizoen

De vooruitzichten voor het aardappelseizoen 2020-2021 zijn nog onduidelijk. Het herstel van de afzet voor de diverse marktsegmenten is momenteel nog moeilijk in te schatten. De afzet voor de vroege rassen zal mogelijk ook moeizaam gaan. Verwerkers zullen langer met de oude grote voorraden doorgaan. Het seizoen 2020-2021 wordt daardoor met één tot twee maanden ingekort.

Minder contracten

Een aantal aardappelverwerkers hebben hun aardappeltelers aangeschreven met de vraag om een aantal contracten voor seizoen 2020-2021 alsnog te schrappen. Volgens Belpotato.be verstrekken sommige verwerkers hun telers hiervoor een vergoeding tot 250 euro per hectare. Het eventueel reeds geleverde pootgoed wordt op kosten van de verwerker teruggehaald. Volgens Belgapom zijn telers wel geneigd om op deze vraag in te gaan. Hoeveel van dergelijke contracten uit de markt moeten worden gehaald, verschilt van bedrijf tot bedrijf.