Hervormingsmoeheid op landbouwtop
„Het is belangrijk dat we nu al de discussie over het GLB na 2020 beginnen", vertelde staatssecretaris Van Dam in het slotwoord na de raad. „De sector moet innoverend blijven, de positie van boeren moet sterker worden en het platteland moet leefbaar blijven. Het GLB zal hierop een antwoord moeten vinden." Die antwoorden zijn er deze twee dagen niet gekomen, maar dat was volgens Van Dam ook niet de bedoeling. „Dit is pas het begin van de discussie. De komende jaren zullen we die voortzetten."
Ook landbouwcommissaris Hogan onderschreef het belang van kijken naar de toekomst. Maar bij een aantal ministers had hij een hervormingsmoeheid herkend. Het huidige GLB is nog niet zo lang geleden van start gegaan en de werking ervan wordt door belanghebbende partijen tegen het licht gehouden. Verschillende lidstaten hadden aangegeven liever de huidige instrumenten te evalueren voordat ze verder zouden kijken.
Landbouwcrisis
Naast de toekomst hebben de ministers ook gesproken over de huidige marktsituatie in met name de varkens- en zuivelsectoren. Alweer zonder tot besluiten te komen - daar zijn informele raden niet voor. Bovendien heeft de EU al 23 maatregelen genomen. „En die beginnen al effect te hebben", vertelde Hogan, „al is dat voor de sectoren niet snel genoeg." Hij noemde als voorbeeld dat de exportpromotie van de EU de markt voor varkensvlees in China verder heeft geopend, zodat daar nu meer wordt afgezet. „En we zien dat in de afgelopen twee weken de prijs van varkensvlees met vier cent is gestegen".
Tijdens de landbouwraad van juni zal de EU geeen geld vrijmaken voor nieuwe steunmaatregelen, stelde de commissaris. Er is geen budget voor. Maar er kunnen nog stappen worden genomen zonder EU-geld. Bovendien zal eind juli duidelijk zijn of er nog overschotten zijn op het EU-budget, en dat geld kan volgens Hogan misschien worden ingezet voor verdere steun.
Weinig animo voor minimumprijzen
Zowel Van Dam als Hogan benadrukten dat alle mogelijkheden worden bekeken om de positie van boeren in de keten te versterken. Het discussiestuk dat Nederland had voorbereid in aanloop naar deze top, noemde nadrukkelijk een terugkeer naar prijssteun - naar minimum prijzen dus. Gevraagd of deze prijssteun ook tot de mogelijkheden behoorde bleef de staatssecretaris echter vaag. Hij wilde niet zeggen of Nederland van andere lidstaten steun had gekregen voor dit voorstel, maar herhaalde enkel dat alle mogelijkheden worden bekeken.
Met de mogelijkheid voor boeren om zich te verenigen in branche- en producentenorganisaties biedt het huidige GLB biedt al instrumenten om de positie van boeren in de keten te versterken. Volgens Hogan zorgen deze instrumenten voor een verhoogde organisatiegraad van de boeren, maar heeft het nog niet tot verbeterde contracten geleid. De EU volgt de ontwikkelingen van PO's en BO's in met name Frankrijk, Spanje en Litouwen, om daar mogelijk EU-brede lessen uit te trekken.
