Greenpeace: ‘Supermarkten moeten PlanetProof boeren duidelijk meer betalen’
Hoewel supermarkten steeds meer PlanetProof-producten in hun schappen leggen, houden ze zich volgens de telers onvoldoende aan een belangrijke Greenpeace-eis: voldoende steun bieden om te verduurzamen. De kosten voor omschakeling komt zo voor het grootste deel op het bordje van de telers terecht, waardoor de motivatie voor PlanetProof onder boeren en telers duidelijk daalt. Volgens Greenpeace dreigen duurzame telers af te haken en boeren die graag willen omschakelen worden afgeschrikt. Daarmee zouden alle inspanningen om van PlanetProof de nieuwe norm te maken, als belangrijke tussenstap naar biologisch, teniet worden gedaan. Dat stelt Greenpeace in het vandaag verschenen rapport: ‘Supermarkten: zwakste schakel in duurzame teelt?
Hogere kosten
„Kostenposten als de duurdere middelen voor gewasbescherming, nieuwe technieken en certificering komen nu vooral voor rekening van de teler, wiens bedrijf over het algemeen toch al geen vetpot is”, aldus Greenpeace. Supermarkten stellen tegenover Greenpeace dat ze het heel aardig doen, met name als het gaat om de begeleiding naar PlanetProof-certificering. De telers daarentegen klagen dat ze veelal zelf voor de kosten moeten opdraaien. Een meerprijs betalen kán wel, laten HAK en aardappelhandelaren Agrico en Nedato zien. Zo betalen Agrico en Nedato de aardappeltelers die PlanetProof telen 1.000 euro per hectare extra. Greenpeace doet een dringende oproep aan alle supermarktketens om telers duidelijk te compenseren voor de reële meerkosten die ze maken om milieuvriendelijk te produceren.
Effect
Greenpeace wijst op het duidelijk effect van PlanetProof teelten. Daar bedraagt het middelengebruik tot minder dan de helft ten opzichte van gangbare teelten. Ook de omvang in hectares van PlanetProof stijgt duidelijk. Zo was in 2015 3.927 ha van de open teelten aardappelen, groenten, fruit PlanetProof. In 2018 groeide dit tot 20.229 ha in december 2019 bedroeg dit areaal in totaal 32.416 ha.
Afhaken
De kritiek op de PlanetProof-criteria wordt steeds luider in kringen de telers. Greenpeace zegt dit te begrijpen. Immers een reële vergoeding van de extra kosten blijft uit. Volgens Greenpeace mopperen de telers echter op de verkeerde partij. De oorzaak ligt niet bij PlanetProof, maar bij de supermarkten die weigeren voldoende te betalen voor hun duurzame producten. Het gevolg is dat duurzame telers dreigen af te haken en boeren die graag willen omschakelen worden afgeschrikt. Immers omschakelen naar PlanetProof en biologisch kost geld én tijd. „Dat kunnen veel boeren, waarvan velen onder de armoedegrens leven, niet zomaar opbrengen. Daarmee zouden alle inspanningen om van PlanetProof de nieuwe norm te maken, als belangrijke tussenstap naar biologisch, teniet gedaan worden.
Stapeling van beloning
Naast de supermarkten roept Greenpeace ook andere partijen de duurzame boeren te ondersteunen (een stapeling van beloning). Zoals banken door het verstrekken van gunstige kredieten, waterschappen die een lagere belasting moeten rekenen en zorgverzekeraars de boeren moeten belonen voor hun bijdrage aan de volksgezondheid. Overheden moeten inzetten op een duurzaam pachtbeleid: lagere pachtprijzen met langere contracten voor milieuvriendelijker boeren. Volgens Greenpeace zien duurzame boeren dan pas echt geld voor hun maatschappelijk zo belangrijke waar en kunnen ook andere boeren doen wat velen van hen graag willen: omschakelen naar een duurzaam boerenbedrijf.
Eisen
Greenpeace heeft een pakket van eisen bij de supermarkten neergelegd. Zo moeten supermarkten daadwerkelijk een reële meerprijs betalen aan duurzame telers, zowel de biologische als de telers met On the way to PlanetProof-certificatie. Ook zouden de supers alleen maar AGF-producten van Nederlandse bodem moeten aanbieden die minimaal PlanetProof zijn en het huidige aanbod niet vervangen door onduurzame AGF-producten uit het buitenland. Dezelfde PlanetProof-eisen moeten ook aan buitenlandse leveranciers worden gesteld. Breid het aanbod van PlanetProof-producten uit van onbewerkte AGF-producten naar verwerkte groenten, conserven en andere plantaardige producten.
Overheid
Ook voor de overheid heeft Greenpeace een reeks eisen. Zo dient de Nederlandse overheid supermarkten en andere marktpartijen de supermarkten te stimuleren tot het betalen van hogere vergoedingen voor deze duurzame producten. En in Brussel moet ze alle nodige stappen zetten om het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid zodanig te hervormen dat duurzaam producerende boeren en telers worden beloond. Dit als cruciale stap op weg naar een duurzaam en toekomstbestendig voedselsysteem. Verder dient geïntegreerde gewasbescherming de kern te zijn van het bestrijdingsmiddelenbeleid van alle EU-lidstaten.
