Rhizomanie-variant in suikerbieten rukt op
„Waren het eerst vooral de Flevopolders, het Zeeuwse Tholen en de Wieringermeerpolder waar het virus zich toonde, nu zien we op steeds meer andere plekken ook telers kampen met doorbraak rhizomanie in hun gewas”, vertelt Brooijmans. Met name in het westen en zuidwesten van Nederland roert de nieuwe variant van rhizomanie zich. Het virus kan zorgen voor opbrengstderving en een sterk verlaagd suikergehalte en financiële schades die wel kunnen oplopen tot 30 procent.
Lichte kleur bieten
Telers kunnen een doorbraakaantasting herkennen aan zogeheten blinkers. Dit zijn bieten met een steilere bladstand, gestrekte bladsteel en een duidelijk lichtere bladkleur. De wortels hebben meestal insnoeringen van hoofd- of zijwortels, terwijl de vaatbundels binnenin bruin van kleur worden. Cosun adviseert telers die deze verschijnselen aantreffen om dit vast te leggen in de teeltregistratie en in de Unitip. „Wij kunnen de perceelsinformatie dan gebruiken om telers te adviseren in hun rassenkeuze voor het komende jaar.”
Alle suikerbietenrassen in Nederland zijn resistent tegen rhizomanie, maar nog niet tegen varianten op het virus, ook wel doorbraak rhizomanie genoemd. In 2017 was bijna 20 procent van de bietenpercelen ingezaaid met een ras met een aanvullende rhizomanieresistentie. Dit jaar was dat opgelopen tot 27 procent.
Meer resistente rassen
In de polders, waar het virus al een aantal jaren gewoon is, gebruiken suikerbietentelers al algemeen rassen met extra resistentie tegen doorbraak rhizomanie. Maar door problemen bij de zaadproductie hield het aanbod van resistente rassen dit teeltjaar bepaald niet over. „Voor het komende jaar ziet het aanbod van minder virusgevoelige rassen er beter uit”, weet Brooijmans. Hij constateert dat op korte termijn een aantal veelbelovende nieuwe suikerbietenrassen beschikbaar komt met een dergelijke resistentie.
Virus niet te stoppen
Doorbraak rhizomanie verspreidt zich op natuurlijke wijze naar andere gebieden. Verspreiding van het oprukkende virus is niet te stoppen. Brooijmans: „Ook niet met teeltmaatregelen. Het enige dat helpt, is het gebruiken van bietenrassen met een aanvullende resistentie.”
Tekst: Jelle Feenstra
Beeld: SESVanderHave