Coronamaatregelen vertekenen beeld liquiditeit akkerbouwbedrijven

De effecten van de coronacrisis zijn voor de akkerbouwketen nog steeds zichtbaar. Dat blijkt uit de liquiditeitsmonitor van ABN Amro. De vraaguitval van voornamelijk fritesaardappelen heeft tot lagere inkomsten geleid. Dat er meer op de rekening staat dan vorig jaar is mede te danken aan de vervroegde uitbetaling van betalingsrechten door RVO. De akkerbouwbedrijven ontvingen in juli een voorschot van gemiddeld ruim 12.000 euro; normaal vindt deze betaling pas in december plaats.

Minder investeringen

De liquiditeitspositie werd ook positief beïnvloed doordat er minder werd geïnvesteerd en minder belasting werd betaald dan het jaar ervoor. Dit kan echter uitstel van betalingen betreffen in verband met coronamaatregelen vanuit de overheid. Daarnaast werden door de banken aflossingen, en soms ook rentebetalingen, uitgesteld tot 1 oktober. Deze maatregelen hielden de liquiditeitspositie op peil, maar veroorzaken op langere termijn alsnog een daling, aldus ABN Amro. „Belastingen en uitgestelde financieringslasten zullen uiteindelijk betaald moeten worden.” Ook zullen de RVO-betalingen in december lager zijn en blijven investeringen nodig. Lichtpuntje vindt de bank dat een aantal akkerbouwers een uitkering zal ontvangen vanuit het noodfonds voor de fritesaardappelen.

Uien en suiker

De prijsontwikkeling voor uien en suiker schat ABN Amro wat gunstiger in dan vorig jaar. Wat betreft de suiker gaf ook Dirk de Lugt van Cosun in september al aan „de wereldmarkt voorzichtig aan te zien trekken”. Droogte, moeizame oogsten en kwaliteits- en opbrengstverlies door vergelingsziekte zorgen voor een andere aanbod-vraag-verhouding. „De verwachtingen voor de wereldmarkt zijn nog zeer voorlopig, maar de signalen zijn iets positiever dan een half jaar terug”, aldus de Lugt.

Aardappelen

De aardappelprijzen zijn wel fors lager. „Voorraden van bijvoorbeeld ingevroren frites zijn groot, wat niet gunstig is voor de prijs van vrije aardappelen”, aldus ABN Amro. De contractprijzen die begin 2020 zijn vastgelegd, zijn wel iets hoger dan in 2019.

Voor bedrijven die aanspraak hebben gedaan op de Regeling tegemoetkoming land- en tuinbouwondernemers COVID-19 - dat zijn in de akkerbouw dus bedrijven met fritesaardappelen die niet tot frites zijn verwerkt - zullen de al uitbetaalde voorschotten de komende maanden worden aangevuld. Daarnaast wordt ook nog de afwerking van diverse aardappelpools verwacht. De vaststelling van de definitieve prijzen en uitbetaling is uitgesteld omdat ook een gedeelte van die aardappelen via een alternatief kanaal is afgezet en de uitkering uit het noodfonds helder moest zijn voor de prijs bekend gemaakt kan worden.

Graanmarkt

Met betrekking tot de graanmarkt worden er records gebroken. De Matif tikte het decembercontract de hoogste prijs aan sinds augustus 2018. Er is een positieve stemming op de mondiale granentermijnmarkten. Daarnaast zijn de opbrengsten van uien en peen redelijk tot goed. Deze ontwikkeling kan de inkomensdaling dempen bij een aantal fritesaardappeltelers, aldus ABN-Amro.

Een goede prognose voor de totale liquiditeitsontwikkeling is moeilijk te geven, aldus de bank. Veel zal afhangen van de ontwikkelingen op het gebied van Covid-19. Het laatste kwartaal zorgt normaal gesproken voor een toename van de liquiditeit. Door de prijsontwikkelingen en de lagere uitbetaling door RVO (gemiddeld nog 18.000 euro per bedrijf) zullen de bijschrijvingen waarschijnlijk lager uitvallen dan vorig jaar.