Positieve effecten van groenbemestermengsels onderzocht

Het Duits onderzoeksproject CATCHY onderzoekt in hoeverre door soortenrijke mengsels de positieve effecten van groenbemesters op de bodemkwaliteit en nutriëntenvoorziening van de volgende teelt kunnen verbeteren. In een artikel dat onlangs is gepubliceerd in het tijdschrift ‘’Fertility of soils” tonen de onderzoekers aan welke uitwerking de toenemende soortenrijkdom in de teelt van groenbemesters heeft op de koolstofaanvoer in de rhizosfeer en op het microbiële leven in de bodem.

Nog altijd wordt een groenbemester vaak enkelvoudig verbouwd. Dit terwijl we al heel goed weten dat het gebruik van groenbemestermengsels grote voordelen kan opleveren. Maar ook hier is niet alles onderzocht. In een langjarig onderzoeksproject dat CATCHY heet zijn diverse onderzoeken gedaan. 1 daarvan is onlangs gepubliceerd. Catch crop diversity increases rhizosphere carbon input and soil microbial biomass. Deze is in het Engels gepubliceerd en te vinden op: https://link.springer.com/article/10.1007/s00374-020-01475-8#Tab2. Hieronder een korte samenvatting.

In het onderzoek is gekeken naar het effect van een mengsel in de overdracht van koolstof naar de rhizosfeer. De rhizosfeer is het eerste gebied rondom de wortels van een plant. Hier bevindt zich het meeste bodemleven en vind de uitwisseling van voedingsstoffen plaats.

Opname CO2
In het CATCHY-onderzoek is meegenomen: Gele mosterd, een groenbemestermengsel van 4 soorten en een groenbemestermengsel van 12 soorten. In dit onderzoek bleek dat de opname van CO2 uit de lucht bij een mengsel van 4 soorten al twee keer hoger was dan de gele mosterd. Bij het mengsel van 12 soorten was dit 3 keer meer dan bij gele mosterd.

De hogere opname van koolstof heeft gevolgen voor de overdracht hiervan op het microbiële leven rondom de wortels. Er komt koolstof in de rhizosfeer. In het onderzoek is gekeken naar de toename van microbiële massa. Bij gele mosterd nam deze toe met 57% ten opzichte van braak. Bij het mengsel van 4 soorten was deze weer 8% hoger in vergelijking met gele mosterd. En bij het rijke groenbemestermengel was de toename maar liefst 18% in vergelijking met gele mosterd. Een soortenrijk mengsel geeft dus een hogere koolstofopname, maar ook een hogere transportsnelheid van de wortels naar het bodemleven. Verder kon men in het onderzoek vaststellen dat de verblijftijd van de koolstof in de bodem langer duurde. De actieve organische stof bleef dus langer actief.

De koolstofcyclus verbetert bij een soortenrijk mengsel. Soortenrijke mengsels zoals de TerraLife mengsels kunnen dus een hele goede rol spelen bij het bodembeheer.

Het is een grote uitdaging om een landbouwsysteem te ontwikkelen die enerzijds zorgt voor hogere opbrengsten en anderzijds het milieu niet belast en duurzaam is. Inzet van groenbemesters kunnen bijdragen aan het voorkomen van uitspoeling van nutriënten, het verbeteren en onderhouden van de structuur van de bodem, maar ook bij het verbeteren van het microbiële leven in de bodem.

Inzet van groenbemestermengsels
Enkelvoudige groenbemesters maken beperkt gebruik van deze voordelen. Soortenrijke groenbemesters zoals TerraLife groenbemesters doen dit wel. Het combineren van bijvoorbeeld vlinderbloemigen en niet-vlinderbloemigen zorgen voor een betere opname van voedingsstoffen die beschikbaar zijn voor het volgende gewas. Het blijkt dat niet de opbrengst organische stof direct van belang is bij de opbrengst van het daaropvolgende hoofdgewas, maar vooral de kwaliteit hiervan.

Een lage C/N verhouding geeft hierbij het beste resultaat. Een samengesteld mengsel dat bestaat uit vlinderbloemigen en niet-vlinderbloemigen geeft de meeste voordelen. Er ontstaat dan een mineralisatiepatroon die goed aansluit bij de voedingsbehoefte van het hoofdgewas. Daarnaast is het zo dat niet-vlinderbloemigen in een mengsel meer stikstof opnemen door de aanwezigheid van vlinderbloemigen. Dit resulteert in meer voeding dat beschikbaar komt in het opvolgende teeltjaar.

Kortom: Inzet van groenbemestermengsels zorgen voor een positieve effecten in de rhizosfeer van de plant die van invloed zijn op het vasthouden van koolstof en stikstof. Het hoofdgewas na deze teelt profiteert hiervan.