‘Hoog tijd voor brede discussie tussen akkerbouw en afnemers over marges’
Het verdienmodel van de akkerbouw staat onder druk. Dat komt volgens Van Wenum met name door het groeiend aantal eisen dat over de sector wordt uitgerold, vaak onder druk van NGO’s, zonder dat hier een structurele beloning tegenover staat. Die extra eisen betekenen extra inspanning van de telers, en die moet worden beloond, is zijn standpunt. „En belonen is meer dan alleen de kosten vergoeden.” Doel van het overleg met afnemers en supermarkten moet dan ook zijn dat de primaire sector een groter aandeel ontvangt van wat aan het eindproduct wordt verdiend.
Het besluit om in november vorig jaar uit de teelttechnische werkgroep van PlanetProof te stappen, is volgens Van Wenum een duidelijk gevolg van die frustratie. Hiermee wil de vakgroep een signaal afgeven dat het zo niet langer gaat. Het keurmerk levert de teler geen extra beloning op, terwijl wel meer inspanningen moeten worden verricht. Ook wordt de teelt risicovoller, omdat bijvoorbeeld bepaalde gewasbeschermingsmiddelen niet meer mogen worden toegepast.
„De tijd van je product afleveren en het komt allemaal goed, is voorbij”
In de discussie over de marges ligt volgens Van Wenum ook een rol voor de akkerbouwers zelf: strak onderhandelen bij het sluiten van contracten gebeurt soms nog te weinig, waardoor telers zich verbinden aan (te) lage prijzen. „De tijd van je product afleveren en het komt allemaal goed, is voorbij.” Hij roept akkerbouwers op alert te zijn bij de komende contractenronde en niet zo maar een handtekening te zetten bij de geboden verkoopprijs.
Wat dat betreft kan de akkerbouw nog wel wat leren van de vollegrondsgroentesector, meent Van Wenum, die sinds 1 januari ook voorzitter is van deze sector. „Zij staan over het geheel dichter bij de consument, maar ook dichter bij de afnemer. Daardoor hebben zij ook meer invloed op hun verkoopprijs.” Een deel van de akkerbouwproducten wordt afgezet via coöperaties. „Akkerbouwers zijn daardoor meer teeltgericht dan marktgericht bezig. Vollegrondsgroentetelers daarentegen hebben bijna rechtstreeks contact met hun afnemers.”
In februari is er vanuit de sector opnieuw overleg met het CBL, het overkoepelende orgaan voor de supermarkten. Van Wenum hoopt dat er rond april concrete afspraken liggen over de verdeling van de marges.
