LTO-voorzitter Van der Tak: 'Stikstof constant, realtime meten'

Het plan deed dinsdag van meerdere kanten stof opwaaien. Zo waren andere boerenorganisaties totaal niet te spreken over LTO. Ze voelen zich buitenspel gezet. Tijdens het webinar reageerde Van der Tak op de kritiek. „Het gaat om een landelijk vraagstuk, met landelijke organisaties. Je kunt niet met z’n allen onderhandelen aan één tafel, dat is onmogelijk."

Rapporten

Hij zocht in voetbal een metafoor. „We willen weer vooruit boeren, de bal aan de voet hebben. Ook op het voetbalveld staan uiteindelijk maar 22 spelers. Als voorzitter heb ik een mandaat gekregen om te opereren in het belang van onze leden. We hebben positieve reacties gezien (NAJK, Agractie, red), maar ook minder positieve (NMV, FDF, red). Wij staan altijd open voor samenwerking, maar in dit geval werden wij als enige gevraagd om mee te denken. Ik merkte dat de beweging om meer dan 26 procent stikstof te reduceren steeds sterker werd. Er liggen meerdere rapporten die daarvoor pleiten, tot zelfs 70 procent reductie. Dat is voor ons als sector ontzettend lastig. Die 40 procent is wel haalbaar."

De vraag die tijdens het webinar met de titel ‘Een duurzaam evenwicht: versnellingsprogramma stikstofreductie’ ook werd besproken, was of de landbouw niet te veel water bij de wijn doet. Volgens Van der Tak gaan de industrie en bouw ook 40 procent reduceren. Hij nam de industrie als voorbeeld. „Zij voelen ook de pijn en willen uiteindelijk ook vooruit. Er zijn grote bedrijven die veel uitstoten, CO2 en NH3, waarbij CO2 misschien nog wel belangrijker is. Daarom is dit een akkoord voor het klimaat. En voor de natuurorganisaties zit de pijn bij die 40 procent, die zij graag misschien nog iets hoger hadden gezien."

PAS-melders

Er werden Van der Tak ook vragen gesteld over PAS-melders, interim-uitbreiders en knelgevallen. „De eerste ruimte die vrijkomt door dit plan moet naar deze boeren, die ter goeder trouw hebben gehandeld. Het is ons streven, en dat staat ook beschreven, dat dit voor januari 2022 is opgelost."

Voor de landbouw heeft het stikstofplan gevolgen, werd duidelijk tijdens het webinar. LTO en consorten pleiten voor een gebeidsgerichte aanpak, het gaat dan om Natura 2000-gebieden. Met het extra geld dat gevraagd wordt, wil LTO onder meer innoveren (6 miljard), piekbedrijven verplaatsen/laten stoppen (5 miljard) en zorgen dat boeren extra grond kunnen aankopen voor extensivering en agrarisch natuurbeheer (3 miljard).

De 40 procent stikstofreductie is onder te verdelen in een depositiewaarde die stijgt met 177 mol. Daarvan blijft 117 mol over voor de natuur. Voor de landbouw is er 20 mol gereserveerd, de andere 20 mol gaat naar de industrie en nog eens 20 mol naar de bouw voor huizen en infrastructuur. Van der Tak legde dat uit naar vragen van LTO-leden, die digitaal konden worden gesteld.

Rechtszaken

Niet alle boeren geloven in het probleem van stikstof. Zo zou het softwareprogramma Aerius gebreken hebben, toonden onder meer Stikstofclaim en Stichting Agrifacts aan. Een vraag van een LTO-lid (via gespreksleider Hans van de Heuvel aan Van der Tak gesteld) of het niet beter is om dat eerst in orde te krijgen en te wachten met zulke strikte eisen opleggen via wetgeving. Van der Tak: „Het is al opgenomen in de wet, daardoor kunnen we niet wachten. Iedere week worden er meerdere rechtszaken gevoerd tegen uitbreidingen, dat geeft ontzettend veel leed en onrust. Wij als LTO zeggen: we kunnen beter een stap vooruit zetten. Als boeren onderling zeggen van 'wacht jij maar even met uitbreiden of stappen zetten met je bedrijf' is niet solidair."

De LTO-voorman wil het plan financieel juridisch zo goed mogelijk dichttimmeren. „We vragen het nieuwe Kabinet om advies in te winnen bij het PBL (dat een doorrekening kan doen, red) en bij de Raad van State. Zodat het juridisch helemaal klopt wat we doen. Daarnaast willen we gaan meten. Realtime in de stal, buiten de stal en in natuurgebieden. Daarmee verzamelen data om onze doelen te ondersteunen en kunnen we gaan voor een gebiedsgerichte aanpak."

Vooral het inzetten op innovatie wekt mogelijk argwaan, omdat de rechtbank in Noord-Nederland onlangs het effect van een emissiearme stalvloer in twijfel trok en er een melkveehouder in Friesland daardoor geen vergunning kon krijgen. „We hebben met Elbert Dijkgraaf een lid van de Commissie Remkes die met ons heeft meegedacht. Daarnaast komt er binnenkort een onderbouwd advies van een onafhankelijke wetenschapper over de innovaties. Dat kan ik beloven."

Middenpartijen

Van der Tak ziet het plan, dat hij zelf liever een aanbod noemt aan het nieuwe Kabinet, slagen als er een Kabinet wordt gevormd vanuit de middenpartijen. „Met dit plan gaat Nederland weer vooruit."