Marc Kroonen: mechanisch onkruid bestrijden is vooruitkijken

Kroonen zei bij het webinar ‘Dàg, onkruid’ dat vooral in de fijnzadige teelten onkruid moeilijker te beheersen is en dat daarom voorafgaand aan die teelten extra nauwkeurig vrijhouden van onkruid van belang is. „Daarom wil je geen grof groeiende teelt voor peen. Datzelfde geldt eigenlijk ook voor suikerbieten en cichorei”, is zijn ervaring.

Bij de fijnzadigen zit de moeilijkheid van het onkruid bestrijden in de eerste periode van de teelt, als het gewas nog gemakkelijk beschadigd of ondergewerkt wordt tijdens mechanisch wieden. „Daarom passen wij in peen een vals zaaibed toe en branden we de kiemende onkruiden af met een LPG-brander.” Roeren in de zandgrond op Vredepeel levert al snel heel veel nieuwe kiemers op. Vandaar de brander ingezet, zodat de grond op zijn plek blijft.

Ook branden van onkruid kan kiemers veroorzaken. Het vereist vakwerk: zo kort branden dat het onkruid wel weg is, maar niet te lang zodat geen nieuwe kiemers wakker worden door de verhitting. Wieden in de peen kan pas als het gewas stevig staat.

Primen en voorkiemen

Met primen van het zaad of het voorkiemen van poters, kan de teler het gewas een voorsprong geven op het onkruid in het perceel. Mechanisch wieden kan 6 tot 8 werkgangen vereisen. Bezuinigen op die werkgangen, levert mogelijk een onkruidprobleem in het volgende jaar op. „Dit vereist een ander type vakmanschap.” Kroonen duidt daarmee op de alertheid bij de telers.

Besparen op middel

Jan-Kees Boonman van het IRS onderstreept dat de uitdaging bij mechanisch onkruid bestrijden zit in de beginfase van de teelt. Hij denkt dat deels vervangen van chemie door mechanisch onkruid bestrijden al flinke besparingen op middelen kan opleveren. „Schoffelen, eggen of branden is nauwelijks inzetbaar aan het begin. Voor de zaai of de opkomst kan je branden, maar als het gewas net opkomt, moet je tot het vierde blad wachten voor je die technieken kan inzetten, zonder het gewas te beschadigen.”

In een nat voorjaar als 2021 was het een extra uitdaging om de eerste mechanische bestrijding te doen. Er is genoeg losse grond nodig. Eerst moesten de plantjes vast genoeg staan, dieper geworteld zijn en hoog genoeg staan. Kroonen voegt toe dat bij traag ontwikkelende gewassen (koud voorjaar) het vaak toch beter is iets te doen aan het onkruid dan niets.

Planten in plaats van zaaien van de bieten is vroeger wel eens geprobeerd. Toen ging dat om biologische teelt of om een gangbare teelt te vervroegen. Zo kon het gewas vervroegd worden, maar, zegt Kroonen, het prijskaartje daaraan is vrij groot. Het kon niet uit.

Combinatie

Schoffelen tussen de rijen en chemie in de rijen is volgens Boonman een mogelijkheid. In theorie kan dat tweederde op middelen besparen. Het vraagt wel om zo precies mogelijk werkende schoffel- en spuitmachines. De stand van de techniek en de kostprijs laten dit in de praktijk nog niet toe.