Achtergrond: Veldkeuring vanaf de start bindend voor virus en raszuiverheid

Het aantal keurbare percelen pootaardappelen is op dit moment bijna op twee handen te tellen. In het zuiden zijn her en der percelen waarop het loof al vergenoeg is ontwikkeld, waardoor het nog jonge gewas keurbaar is. Maar het zijn nog zeker geen grote aantallen. Toch gaan keurmeesters van de NAK al op pad.

Extremen er uithalen

De eerste veldkeuring is voor virus en raszuiverheid niet meer zo oriënterend als hij sinds 2014 is geweest. Met ingang van dit teeltseizoen is deze bindend: bij overschrijding van de normen kunnen percelen ook tijdens deze keuring al in klasse worden verlaagd. Met deze aanpassing hoopt de NAK een kwaliteitsslag te maken in de strijd tegen virus. De extremen worden er uitgehaald, en meer percelen komen gelijk in de juiste klasse.

Reden voor deze aanscherping is het toegenomen aantal viruswaarnemingen. Keurmeesters zien soms percelen met hoogwaardig pootgoed, bijvoorbeeld PB’s, waarin voor de A-norm virus staat. Doorgaans worden deze percelen voor de tweede veldkeuring goed opgeschoond, maar het kwaad is dan al geschied. De telers hebben de secundaire besmettingen er uit gehaald, maar zeker als de luizen vroeg zijn, hebben de nieuwe besmettingen al plaatsgevonden. Die primaire besmettingen heeft de teler dan gemist.

De praktijk leert dan ook dat percelen met veel viruswaarnemingen vaker in klasse worden verlaagd in de nacontrole. De laatste jaren pakt de nacontrole slecht uit, met als dieptepunt oogst 2019 toen 35 procent in klasse werd verlaagd. Vorig jaar werd rond 30 procent in de nacontrole in klasse verlaagd.

Dubbele norm

Het is belangrijk dat al in de veldkeuring percelen met te veel virus worden aangepakt, vindt de NAK. Tegelijkertijd erkent de keuringsinstantie dat er ruimte moet zijn voor selectie. Zeker voor telers met een groot areaal pootgoed zal het niet eenvoudig zijn om alle percelen tijdig te kunnen selecteren. Daarom heeft de NAK besloten dat in de eerste veldkeuring wordt gekeurd met een dubbele norm. In de klasse PB mag voor 0,025 procent virus worden gevonden, dat is 1 op 4.000 planten. Bij de eerste veldkeuring geldt vanaf dit jaar 2 op 4.000 planten.