Meer last van uienvlieg bij lage aanvoer organische stof

Plantuitval door larven uienvlieg in de demo van HLB in 1e Exloërmond — Luuk Heling van het HLB toont de typische plantuitval door de vraat van uienvlieglarven. De schade is erger bij een lage aanvoer van organisch materiaal. Beeld: Jorg Tönjes

De bouwplandemo van HLB in 1e Exloërmond laat zien dat het uiengewas zich veel slechter ontwikkeld bij een regime met nauwelijks organische stofaanvoer. De jonge uienplantjes blijken hier gevoelig voor uitval door de uienvlieg. Bij meer organische stofaanvoer groeien de zaaiuien beter en zijn ze minder vatbaar voor de plaaginsecten.

Luuk Heling van het HLB legt tussen de demoveldjes uit hoe de uienvlieg te werk gaat. „Het is hier in de Veenkoloniën een paradijs voor de uienvlieg. Ze zitten in de randen van de akkers en de bosjes en bomenrijen in het landschap. Alleen om te paren en eitjes te leggen vliegen ze naar een uienperceel. De vrouwtjes leggen de eitjes aan de voet van de uienplantjes. De larven kruipen daar in, vreten in het rond, kruipen misschien naar nog een paar uienplantjes ernaast en verpoppen dan tot volwassen vliegjes.”

In de demo van HLB valt het op dat de uien in de veldjes met een ruime organische stofaanvoer uit compost, mest en groenbemesters zich het snelste ontwikkelen. Dankzij de vlotte weggroei heeft dit gewas minder last van de uienvlieglarven. De uitval is in een arm regime wat betreft organische stofaanvoer groot. Heling wijst de geïnvecteerde uienplantjes aan. Vaak vallen er meer naast elkaar in de rij uit. Als hij een uienplantje met ziekteverschijnselen opensnijdt, zie je de larven in het deel vlak boven de wortels kruipen.

Omdat juist de jongste uienplantjes zeer gevoelig zijn voor de uienvliegschade, is de eerste vlucht van dit insect op het oog het schadelijkst. In de tweede en derde vlucht richten ze minder schade aan, maar ze bouwen wel een populatie op voor het volgende seizoen. Systemisch werkende insecticiden in zaadcoatings zijn verboden. Daarom is het voor de telers moeilijker om de schade in het jonge gewas te beperken. Heling geeft uitleg over de steriele mannetjestechniek. Door een overmaat aan gekweekte en daarna onvruchtbaar gemaakte vliegen los te laten in aaneengesloten uienteeltgebieden, paren de wijfjes in ruime meerderheid met onvruchtbare mannetjes en vermindert het aantal nakomelingen drastisch.

HLB / De Groene Vlieg werkt in meerdere gebieden met de steriele vliegjes. Voor succes is een zo groot mogelijke deelname van uientelers per gebied van belang. De kosten zijn dan vergelijkbaar of lager dan met chemische bestrijding. Voordeel is dat de techniek als milieuvriendelijker en selectiever te boek staat. Met het verdwijnen van steeds meer chemische middelen, besluiten telers om regionaal het probleem te verkleinen met de steriele vliegen.