Column: Karin Bergmans-Elshof: Media
Uiteraard is hier draagvlak noch geld voor. In veel kranten viel echter wel te lezen dat een groot deel van de boeren weg zou moeten volgens het Planbureau. Ook de NOS kopte in die richting. Maar het Planbureau maakt zelf geen beleid, het verricht analyses, evaluaties en verkenningen als input om de kwaliteit van de besluitvorming te bevorderen. Voor kabinet, parlement, andere overheden, internationale en maatschappelijke organisaties. Gevraagd en ongevraagd. Waarom dan toch zulke koppen?
Is het een kwestie van haast, slordigheid en slecht lezen, of is het pure sensatie? Of, nog erger: framen? Al dan niet bewust. Hoe werkt dat nu bij de niet-agrarische pers? Ik schreef er in maart ook al eens over; mijn column richtte ik toen aan de stagebegeleider van een nieuwe stagiaire HBO journalistiek bij een regio-krant. Het blijft me kennelijk verbazen en regelmatig bezighouden. Maar net als ‘de boer’ zal ‘de pers’ ook niet bestaan. En onbewust framen, kan dat eigenlijk wel? Als gevolg van inprenting? We worden ons hele leven aan beelden blootgesteld en een beeld zegt meer dan duizend woorden. Beeldvorming is dus erg belangrijk. Een (on)juiste foto bij een artikel zet samen met de kop de toon, de rest is bijna bijzaak. En goed nieuws is nu eenmaal geen nieuws.
„Het beeld is weer geschetst. Het frame geplaatst.”
Deze maand was het weer een paar keer goed mis. Het consumentenprogramma ’Kassa’ van BNNVARA plaatste bij een artikel over Beter Leven-kippen een gratis stockfoto uit 2018 van een legbatterij op Bali in Indonesië van een Russische fotograaf. Mijn opmerking hierover op twitter werd flink gedeeld, ruim 23.000 keer bekeken en dat resulteerde in excuses. Namens Team Agro NL heb ik aangeboden om het programma van juiste foto’s uit verschillende Nederlandse stallen beschikbaar te stellen, want ze gebruiken ook legbatterij-foto’s uit India, als het ze zo uitkomt. Dit was dus niet de eerste keer. Hopelijk wel de laatste.
Twee dagen later gaat een Volkskrant-journalist als verslaggever landbouw flink de mist in. Hij vermeldt doodleuk dat de grootste subsidiepost die voor de landbouw is. Maar landbouw is helemaal niet, zoals vaak gedacht, de grootste subsidie-ontvanger, er gaat meer naar onderzoek en ontwikkeling, aldus diezelfde krant een jaar eerder. Ook Het NRC-handelsblad slaat de plank mis; in een hoofdredactioneel commentaar werd genoemd dat de Europese Unie het grootste deel van haar budget besteedt aan landbouw, terwijl het ‘slechts’ een derde is. Die zeven rectificerende zinnetjes een krant of wat later leest geen hond. Het beeld is weer geschetst. Het frame geplaatst.
Juist wetenschappelijke artikelen en rapporten vragen om genuanceerde samenvattingen naar gewone-mensentaal door journalisten. In woord en beeld. Niet om oneliners met buitenlandse foto’s. Dat begint bij kennis van zaken en een open blik. Kennelijk hebben ze daar regelmatig toch een helpende hand vanuit de sector zelf bij nodig. Laten we hen die bieden.
