‘Advies bodem en teelt weer los maken van verkoop’
Aan tafel zaten Jan van Esch, beleidsadviseur Kennis en Innovatie bij het ministerie van LNV, Eke Folkerts van de organisatie voor jonge agrariërs NAJK en Frans Keurentjes, bestuurder bij AgroAgenda Noord-Nederland. Ze bespraken de omslag naar beleid en ondernemen gericht op de toekomst. Daarvoor is volgens Van Esch meer maatwerk per bedrijf nodig.
„Wat er was, is voorbij”, stelt Keurentjes, doelend op productiestimulerend beleid. Hij denkt dat voedselkwaliteit en gezondheid de prioriteit moeten worden. Voor Van Esch is het dan belangrijk dat geld van het ministerie efficiënt en effectief gebruikt wordt om de boeren daarbij te ondersteunen. Folkerts zou daarbij graag zien dat er niet meer zo gestuurd wordt op ‘de finesses van het bedrijf’. Zij breekt een lans voor jonge ondernemers die een sterke focus op overleven hebben na de overname van een bedrijf. Op papier zijn deze bedrijven rijk, maar het valt niet mee om met weinig werkkapitaal aan alle eisen en doelen van de maatschappij te voldoen. Het geeft te weinig ruimte ver vooruit te kijken en te investeren.
Keurentjes denkt dat ondernemers meer zekerheid nodig hebben voor de langere termijn. Voorspelbaarheid van wat de maatschappij over die termijn gaat vragen helpt ondernemers. Hij is wel optimistisch over de kracht van de land- en tuinbouw.
Versplintering
Van Esch ziet een sterke versplintering van de spelers in de sector. „We doen veel goed, maar tegelijk zijn we het meest versplinterde land op de wereld bij landbouw. Hoeveel bodemprojecten zijn er wel niet? Honderd? In het nieuwe gemeenschappelijke landbouwbeleid zoeken we daarom naar meer eenheid.”
„De bodem is een langjarig iets” zegt Van Esch. „Het eerste jaar dat je wat doet zie je er nog niets aan. Een doel van de Europese Unie is om advies los te maken van verkoop. Advies krijg je dan gratis op je bedrijf.” Van Esch raadt telers aan niet te gaan wachten, maar zelf doelen te kiezen, samen met collega-agrariërs.
Veel subsidies zijn volgens de in de zaal aanwezige akkerbouwer Tanja Beuling geformuleerd, zodat ze passen bij adviesbureaus. Zij pleit voor betere beloning voor verduurzaming op het boerenerf. Als voorbeeld noemt ze de hoge meerkosten van tienduizenden euro’s voor een spuit met driftreductie. Folkerts valt haar daarin bij: „Als je weet dat je op lange termijn terugbetaling kunt verwachten, haak je als ondernemer niet af.”
Bundelen
Keurentjes denkt dat de politiek altijd een mate van onvoorspelbaarheid houdt. „Bundel dus als sector je krachten. Dat proberen wij als AgroAgenda Noord-Nederland te doen.” Van Esch: „De grote lijnen veranderen niet.”
