Maas van den Heuvel: ‘Openheid over verkoopprijs geeft telers sterkere marktpositie’
Maas van den Heuvel (83) is voor de meeste akkerbouwers geen onbekende. Maar voor wie deze markante man niet kent, wil hij wel een korte terugblik op zijn loopbaan geven. „Ik ben veertig jaar boer geweest, ik heb gewerkt als loonwerker/mestdistributeur en als taxateur bij Hagelunie. Ook heb ik bij Cumela Nederland als voorzitter de sectie meststoffen geleid.” De meeste telers zullen hem echter vooral kennen van de beurs in Flevoland.
De afgelopen vijftien jaar heeft Van den Heuvel zich actief ingezet voor de beursnoteringen, eerst bij Landbouwbeurs Noordoostpolder, later bij de Vereniging Landbouwbeurs Noord en Centraal Nederland (LNCN), die is ontstaan uit een fusie van Landbouwbeurs Flevoland en Landbouwbeurs Noordoostpolder. Iedere donderdag worden de noteringen gemaakt voor uien, peen, granen en stro. De aardappelen worden sinds 2017 landelijk genoteerd in PotatoNL. Van den Heuvel is blij met de samenvoeging van de regionale beurzen tot één landelijke notering, maar ziet wel dat de inbreng van de teler hierdoor nóg kleiner is geworden. „Dat is een handicap van PotatoNL, daar zou wel wat aan mogen veranderen.”
'Eerlijke en onafhankelijke prijsinformatie'
De beurs heeft nog steeds bestaansrecht, stelt Van den Heuvel. „Als de notering door een technische storing een halve dag later op de site komt, rammelt het hier telefoontjes.” Waarmee hij wil aangeven hoeveel telers voor hun marktkennis informatie ophalen bij de beurs. „Het gaat er om dat de akkerbouwers informatie krijgen over de marktsituatie, eerlijke en onafhankelijke prijsinformatie. En dat staat of valt met de openheid van de telers, handel en verwerkers: onze noteringen zijn gebaseerd op gerealiseerde prijzen.”
Daarom blijft hij zich verbazen over de geslotenheid van veel telers als het gaat om het melden van transacties. „Akkerbouwers willen heel graag weten welke prijs de buurman voor zijn aardappelen krijgt, maar ze zijn niet altijd bereid om hun eigen transacties te melden bij de beurscommissie.” Heel jammer, vindt hij. „Ze geven daarmee een deel van onze marktpositie weg.” Temeer omdat het aanbod van vrije aardappelen al zo klein is. Hierdoor wordt de hoeveelheid beschikbare informatie over een reële aardappelprijs ook weer kleiner. „Hoe meer vrije aardappelen, hoe beter het is voor de marktwerking én dus de teler.”
'Uienwereld is transparanter'
In de uienmarkt is dat beeld heel anders: „Bij uien zie ik de grootste bereidheid om prijzen vrij te geven.” Hoe dat komt? „Ik weet niet waar dat aan ligt. De uienwereld was van oudsher al heel transparant. Het valt me iedere keer weer op dat uientelers al heel snel weten wat een collega voor een partij heeft gekregen.” Daar kan de aardappelwereld wel een voorbeeld aan nemen, vindt Van den Heuvel.
Waar vroeger vrijwel alle aardappelen vrij werden verhandeld, is het aanbod van vrije aardappelen drastisch afgenomen doordat er veel meer aardappelen via een contract of een andere afzetvorm worden vastgesteld. Dat is volgens hem onder meer een gevolg van de opstelling van banken. „Boeren worden in hun financiering gedwongen om meer aardappelen te contracteren.”
'Ingezakte pudding'
Van den Heuvel heeft zijn handen nog vol aan ander werk. „Ik doe taxatiewerk en word nog door de rechtbank gevraagd als getuige-deskundige.” Tijd om achter de geraniums te zitten, heeft hij dan ook nog niet. Maar dat wíl hij ook niet. Menig leeftijdsgenoot doet het rustig aan, weet hij, om hoofdschuddend te vervolgen: „En dan kom je hen na een paar jaar als een ingezakte pudding weer tegen. Nee hoor, dat wil ik ten allen tijde voorkomen.” Zijn grote voorbeeld: Ben Ferencz, hoofdaanklager tijdens het proces van Neurenberg (DL). „Deze man is ondanks zijn hoge leeftijd (101 jaar) nog altijd actief bezig voor het internationale recht. Hij heeft gezegd dat het belangrijk is om altijd nieuwe doelen te stellen. Dat is ook mijn motto.”
