Gewicht opgeven bij rooimelding moet kans op fraude met pootgoed verder verkleinen

Telers moeten het bruto geoogst gewicht per perceelnummer in kilogrammen al doorgeven bij hun handelshuis, terwijl de rooimelding werd gedaan bij de NAK. Hierdoor was het volgens werkgroeplid Peter Berghuis niet altijd goed inzichtelijk en controleerbaar hoe groot de voorraden pootaardappelen waren bij telers. De werkgroep wilde beter inzicht hebben in de hoeveelheid aardappelen die van het land komen en bij telers in de bewaring liggen.

Partijvoorraadsysteem

Volgende stap is het ontwikkelen van een compleet partijvoorraadsysteem, dat in overleg met de gehele sector, handelshuizen en telers worden opgezet. Uitgangspunten hierbij zijn dat telers, handelshuizen en de NAK gebruik maken van één systeem en de invoer van gegevens slechts één keer hoeft te gebeuren. Doel hiervan is dat de afnemer het vertrouwen behoudt in het Nederlands pootgoed en indirect daarmee het NAK-certificaat. „Als we meer inzicht hebben in de hoeveelheden pootgoed per perceelnummer geeft dat een betrouwbaarder keuringssysteem.” Ook de traceerbaarheid van partijen en herkomst op perceelnummer is beter controleerbaar.

Het vastleggen van het brutogewicht in kilogrammen kunnen telers doen aan de hand van het aantal kisten, dan wel een schatting wanneer het gaat om los gestorte partijen. In het eerste seizoen worden er geen consequenties verbonden aan het ontbreken van de gegevens, geeft de NAK aan.

Fraude in 2018 en 2019

Aanleiding voor deze aanpassing ligt bij enkele fraudezaken die in 2018 en 2019 aan het licht kwamen. In november 2018 werd een pootgoedteler op heterdaad betrapt tijdens het bijvoegen van de opbrengst van een perceel consumptieaardappelen aan een partij pootaardappelen. In het voorjaar van 2019 kwam fraude met NAK-certificaten naar buiten. Een pootgoedteler en een handelaar hebben ongecertificeerde pootaardappelen verkocht aan telers in Nederland en België.

De pootgoedsector besloot daarop scherper in te zetten op het voorkomen van fraude. LTO en NAO richtten de werkgroep Preventie Fraude Pootaardappelen op die zich moest gaan richten op preventie en communicatie. Eerdere initiatieven om de kans op fraude met pootgoed te verkleinen, zijn de invoering van certificaten die zijn voorzien van een aantal veiligheidskenmerken waardoor de kaarten moeilijker te vervalsen zijn. Ook accepteren keurmeesters van de NAK geen kopieën van certificaten in de teeltcontrole meer. Daarnaast zijn sinds 2019 kistenlabels verplicht. Tot die tijd kwam het nog regelmatig voor dat telers met een krijtje op de kist schreven welk pootgoed er in zat.