Debat over gewasbeschermingsmiddelen buiten de landbouw gaat tóch over de landbouw
Het had een hamerstuk moeten zijn. Een wijziging van de Wet gewasbeschermingsmiddelen en biociden, waarmee het gebruik van deze middelen buiten de landbouw verder aan banden wordt gelegd. Het voorstel was nog door het vorige kabinet ingediend en moest nog worden afgehamerd.
Maar de BBB vroeg er een debat over aan en ‘onthamerde’ zo het onderwerp. En dat gaf Laura Bromet van GroenLinks de kans om, samen met PvdA en D66, een amendement aan de wet toe te voegen om ook het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen langs slootkanten en andere waterpartijen te verminderen.
Excessen
Waar het oorspronkelijke wetsvoorstel het mogelijk maakt om maatregelen te stellen aan het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen in uiterwaarden en buitendijkse gebieden, breidt het amendement dat uit tot ‘buitendijkse gebieden of andere gebieden in de nabijheid van oppervlaktewater, waarvoor het risico op vervuiling door uitspoeling, verwaaiing of verdamping bestaat’. Met andere woorden, het amendement biedt de overheid de mogelijkheid om in te grijpen bij elke akker en elk weiland dat aan een sloot of ander waterlichaam ligt.
„Het amendement is bedoeld om het kabinet meer ruimte te geven als er excessen plaatsvinden“, legde Bromet uit. Ze specificeerde niet wat die excessen dan wel zouden zijn. Haar amendement moet het kabinet ruimte geven om de waterkwaliteit in Nederland te verbeteren, en zo te zorgen dat Nederland in 2027 kan voldoen aan de Kaderrichtlijn Water.
Wetenschappelijk onderbouwen
Caroline van der Plas (BBB) vroeg zich af of dat wel nodig was. „Wat gebeurt er als minder deskundige mensen keuzes maken over zaken waar zij geen expert in zijn?“, vroeg zij. „Als zij op de stoel gaan zitten van beoordelingsinstanties die wetenschappelijk onderbouwen of middelen al dan niet veilig zijn?“
Volgens Van der Plas zorgen de EFSA en het Ctgb al voldoende voor de veilige toepassing van gewasbeschermingsmiddelen, en is het niet nodig dat ondeskundigen daar ook nog eens een oordeel over vellen. „Het amendement kan leiden dat bij vrijwel ieder oppervlaktewater gewasbeschermingsgebruik in de landbouw verboden wordt. Dit leidt tot een absoluut onwerkbare situatie.“
De kritiek van de BBB op het amendement van GroenLinks c.s. ontlokte CDA’er Harry van der Molen de vraag of Van der Plas er dan niet van baalde dat zij het onderwerp ‘onthamerd' had. „Want daardoor liggen er nu dit soort amendementen, die wellicht veel te ver gaan“, stelde hij. Maar Van der Plas had daar geen spijt van. „Dat is hoe wij werken in een democratie.“
Geen antwoord
Van der Molen zelf had er zelf trouwens ook moeite mee dat de regering adviezen van EFSA en Ctgb naast zich neer zou kunnen leggen, net als Roelof Bisschop. De vraag of die zorgen terecht zijn, werd in het debat niet beantwoord. Staatssecretaris van I&W Vivian Heijnen kwam wegens tijdgebrek niet aan de beantwoording toe; dat zal later in een Kamerbrief gebeuren. Daarbij is de vraag nog of zij iets kan zeggen over het gebruik van middelen in de landbouw, want dat zit toch bij de portefeuille van minister Staghouwer.
Nefyto: 'Ammendement onnodig'
Nefyto-directeur Jan Verschoor vindt het amendement onnodig. „Naast de toelatingsbeoordeling door EFSA en Ctgb, die ook al in het debat werd aangehaald, kan de overheid ook al ingrijpen op grond van het Activiteitenbesluit Milieubeheer", vertelde hij na het debat. „Nog een regel die het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen reguleert gaat enkel verwarrend werken."
