'Elektrische haspel met kleine aanpassing ook voor akkerbouwer'

De achterliggende droge jaren gaven eigenlijk de doorslag voor het starten van NB-Ecotech (Markelo, OV), geeft Daan aan. „Theo Broekhuis van Broekhuis Trading had veel handel in beregeningsapparatuur.” Schaarste in de markt en ervaringen van gebruikers zetten hem echter aan het denken. „Wat niet te krijgen is, gaan we zelf maken. Wel naar eigen ideeën en inzichten.” Broekhuis betrok Daan bij het project en samen dokterden ze een prototype uit. Bouwjaar 2020.

Ze staken in op een zelfrijdende haspel. De slang wordt uitgerold en kan in allerlei vormen en bochten gelegd worden. De haspelwagen volgt met een taster de slang en stuurt met de eventuele bochten mee terwijl de slang wordt opgerold. Andere systemen zijn de beregeningsbuizen en de haspelinstallatie. „Nadeel van de laatste is dat de slang alleen maar rechtuit kan liggen en dat hij op lengte zwaar kan trekken." Daarnaast is de pomp vrijwel altijd nog dieselaangedreven.

Rijsnelheid

NB-Ecotech koos dus voor de zelfrijder. Het grote onderscheid met machines op de markt, veelal Deens, is de elektrische aandrijving. Normaal takt een turbine in de wateraanvoerleiding vermogen voor de aandrijving af. De rijsnelheid wordt geregeld door middel van een bijpass die meer of minder water doorlaat. „Een inefficiënt systeem”, aldus Niels. „Pompvermogen dat eigenlijk voor beregenen moet worden gebruikt, wordt ook voor aandrijving gebruikt.” Daarnaast geven de bochten en kleppen in de bypass veel weerstand. Dat kost energie.

Niels en Broekhuis gingen elektrisch. Dat betekent dat pompvermogen alleen voor beregening wordt gebruikt. „Ofwel: de capaciteit wordt groter, ofwel kan met een kleinere pomp worden gewerkt.” Een elektromotor zorgt voor de aandrijving van de grote achterwielen. Het benodigd vermogen viel de ontwerpers uiteindelijk mee. „De hele aandrijving kost zo’n 500 Watt”, geeft Daan aan. „Dat doen we door het optimale rendement van componenten te zoeken.” Een elektromotor bijvoorbeeld draait 3000 toeren per minuut. Een achterwiel soms een halve toer. „Vertragen met een wormwiel kost veel vermogen, wij doen dat met een differentieel.”

De lage vermogensbehoefte heeft ook gevolgen voor het formaat accu. NB-Ecotech plaatst twee relatief kleine accu’s van 120 Ah in de machine. Zij leveren voldoende stroom voor een omgang beregenen, weet Daan. Afhankelijk van de ingestelde snelheid is dat op zijn snelst in 5 uur gedaan, bij 500 meter slang. Normaler is een werktijd van circa 16 uur. Het tweede set accu’s is dan al opgeladen, dat gaat in zo’n vijf uur. „Er kan dus altijd gewerkt worden. Stekker eruit, stekker erin.”

App-aansturing

De aansturing van de elektromotor, dus van de aandrijving, is softwarematig geregeld. Die elektronica-component biedt ook mogelijkheden voor bediening, aldus Niels. De machine kan nu op twee manieren geprogrammeerd worden. De eerste is dat druk op het kanon, het type nozzle en de gewenste hoeveelheid water de rijsnelheid bepalen. Die is uit een tabel te halen en in te stellen in de bedieningskast.

De tweede manier is bediening via een app. De gebruiker stelt alleen de gewenste millimeters water in en de machine regelt aan de hand van druk en flow de rijsnelheid. Verder kijkend ziet Niels nog wel kansen voor werken met taakkaarten of kopeindaansturing van de spuitmond. Voorlopig richt hij zich echter alleen nog op het opstarten van de productie van het huidige model. De afgelopen twee jaar is het prototype overal ingezet. De opgedane ervaring verwerkt hij nu in de komende machines. Zo is de plaats van de accu’s veranderd en is de stuurgeometrie gewijzigd.

Om één en ander in goede banen te leiden, heeft Niels zijn baan in de magazijnautomatisering opzegd. Hij richt zich nu helemaal op NB-Ecotech. „Beter één ding goed, dan twee dingen half.” Broekhuis blijft op de achtergrond betrokken. Andere ontwikkelingen spelen al wel door hun hoofd, maar zijn nog niet concreet. „Eerst naam opbouwen met onze zelfrijdende beregeningshaspel.”

Bodemvrijheid

Onder andere in de akkerbouwsector. Daar ziet het bedrijf ook kansen. „Bijvoorbeeld op korte, brede percelen waar de slang rond gelegd kan worden. Dat scheelt een keer uitslepen.” Verder kan de machine gebruik maken van bestaande spuitsporen. NB-Ecotech moet voor een akkerbouwversie nog wel wat aanpassingen doen. „Zo willen wij de bodemvrijheid vergroten en een nog scherpere stuuruitslag mogelijk maken. Dat is nodig voor de vaak kleine kopakkers.”

De machine is te koop voor zo’n 55 à 60.000 euro; vallend onder de VAMIL-regeling.