‘600 piekbelasters binnen één jaar beëindigen onmogelijk en onnodig’

‘Remkes heeft in zijn langverwachte en omvangrijke advies duidelijk elementen uit de inbreng van de agrarische sector overgenomen’, schrijft LTO in een eerste reactie. ‘Daarmee vindt een forse en hoognodige bijsturing van het ingezette kabinetsbeleid plaats. Remkes is terecht kritisch op het kabinetsbeleid. Hij adviseert op belangrijke onderdelen tot een forse bijsturing in lijn met de inbreng van LTO en andere partijen uit de sector: Het kabinet moet stoppen met de hyperfocus op stikstof. Het belang van een sterke agrarische sector wordt op gelijke hoogte met ecologie gezet, inclusief borging in een onafhankelijke autoriteit. De kritische depositiewaarde moet op termijn uit de wet. Het legaliseren van PAS-melders en interimmers heeft absolute prioriteit op alle andere zaken. Er moet ruim baan voor innovatie komen, gestimuleerd en geborgd vanuit een Nationaal Innovatieprogramma. Het beruchte stikstofkaartje moet formeel van tafel.’

Het advies van Remkes bevat volgens LTO echter ook onderdelen die niet bijdragen aan een herstel van vertrouwen. ‘Het voorstel om tot 600 piekbelasters binnen een jaar te beëindigen is onmogelijk en onnodig. Het zorgt voor nog grotere onzekerheid bij duizenden ondernemers die zich afvragen of zij tot de ‘1 procent piekbelasters’ behoren. Een gegarandeerde reductie binnen één jaar is onrealistisch, zoals ook het PBL deze week aangaf. Dat legt grote druk op de vrijwilligheid die voor LTO van groot belang is met het oog op de menselijke maat. De genoemde ‘plusregeling’ voor de hoogst mogelijke vergoeding voor vrijwillige stoppers inclusief fiscaal goede behandeling is hoognodig conform inzet van LTO.’

Veel vragen

LTO schrijft: ‘In zijn pleidooi voor rust en stabiliteit is Remkes terecht kritisch op het stikstofkaartje, dat voor grote onrust en onzekerheid bij boeren (én hun financiers) zorgt. Het voorstel om tot een top-down zonering gekoppeld aan bedrijfstype en afzetmarkt te komen valt moeilijk te rijmen met een gebiedsgerichte aanpak van onderop. Dit roept veel vragen op. Wat zijn de gevolgen, op welke manier wordt dit vormgegeven en welke ruimte hebben boeren in bepaalde gebieden?’

‘De inzet van Remkes om te kiezen voor een geleidelijke stap voor stap aanpak in plaats van ‘patsboem-beleid’ zou tot de logische conclusie moeten leiden dat vasthouden aan 2030 niet nodig is. In lijn met zijn eerdere stelling dat 2030 een politiek doel is kan beter worden vastgehouden aan de huidige wet die koerst op 2035. De door Remkes voorgestelde wettelijke verankering van evaluatiemomenten over haalbaarheid en uitvoer in 2030 is hoe dan ook noodzakelijk’, concludeert LTO. Sjaak van der Tak tijdens de persconferentie: „De twee ijkpunten in 2025 en 2028 worden daarom cruciaal."

Landbouwakkoord?

Remkes doet volgens LTO enkele dappere pogingen om tot landbouwperspectief en verdienmodellen te komen. ‘Daar zitten aanknopingspunten in, maar de uitwerking is beperkt. Ondertussen lijkt vanuit het kabinet de inhoudelijke pap op belangrijke beleidsthema’s al gestort te zijn. De suggestie om tot een landbouwakkoord te komen voelt dubbel. Enerzijds zijn we daar voorstander van en biedt het grote kansen. Anderzijds is de oprechte vraag welke ruimte er voor de landbouwdeelnemers van een dergelijk akkoord nog zou zijn om niet te degraderen tot uitvoerders van (ongewenst) overheidsbeleid.’

De ledenconsultatie van LTO loopt tot 11 oktober. Dat is drie dagen voordat het kabinet met een inhoudelijke reactie komt (14 oktober). Hoewel de inhoud uit het rapport bedoeld is voor het kabinet en dus niet rechtstreeks voor LTO, vindt Van der Tak de ledenconsultatie belangrijk. „Daarmee kunnen we een appreciatie aan het kabinet geven. Het gaat over boerengezinnen en dus over onze leden."

FDF: bij uitkopen piekbelasters ‘op de barricades’

Net als LTO valt ook FDF over het uitkopen van 500 tot 600 piekbelasters. FDF besprak het rapport woensdag met het landelijke bestuur. Van den Oever: „Het is een zestig pagina's tellend rapport van weer een commissie - met een denklijn – en heel veel woorden om de problematiek te omschrijven. Helaas hebben we in de afgelopen politieke periode meerdere commissies gezien met prachtige plannen om problemen op te lossen. Denk aan de gasschadeslachtoffers in Groningen hun huizen verwoest, of de toeslagenaffaire: ouders die nóg steeds hun kinderen kwijt zijn. Daar heeft de politiek wel gesproken over oplossingen maar daar blijft het bij woorden. De daden ontbreken. Wij als FDF worden niet zo warm van veel woorden maar eisen daden. Wij gaan de komende tijd het rapport nadrukkelijk bestuderen en analyseren en we gaan kijken of de gevoelens die vanavond in onze vergadering geuit zijn, kloppen."

Volgens FDF staan we daarbij aan de vooravond van de zwaarste crisis die de Nederlandse burgers ooit mee zullen maken, met torenhoge voedsel- en energieprijzen. Van den Oever: „Maar ik kan jullie 1 ding vertellen: wij accepteren never en nooit dat er 500 onschuldige boerenfamilies onteigend worden om een tijdelijke schijnoplossing te creëren. Want wat de Groningers is overkomen en de slachtoffers van de vele andere crises van dit Kabinet, laten wij de onzen niet gebeuren."

Agractie: Opkopen piekbelasters ‘vuurgevaarlijk’

‘In zijn bevindingen is Remkes duidelijk over de enorme kloof tussen de Haagse ivoren toren en de boerenpraktijk. Het vertrouwen van boeren in de overheid is weg’, schrijft Agractie in een statement van het bestuur. ’Remkes signaleert dat de overheid hierin grote fouten maakt. Het versneld piekbelasters uitkopen vinden wij vuurgevaarlijk. Zolang de overheid niet in staat is genoeg te betalen voor boeren die toch al willen stoppen en mee willen doen, zal de route gedwongen onteigening flink weerstand oproepen. Daarbij staat het fenomeen ‘piekbelaster’ wetenschappelijk onder druk. De zonering van gebieden vinden we een gevaarlijke route.’

Agractie: ‘Positief is dat PAS-melders en interimmers met voorrang gelegaliseerd zullen worden. Betekent dit dan ook dat stikstof die al is opgekocht door andere ministeries hiervoor gebruikt zal gaan worden? Het is goed om te horen dat de plannen die de sector heeft aangedragen realistisch zijn en dat de KDW daadwerkelijk uit de wet kan, en de staat van instandhouding daarbij centraal wordt gesteld. Daarnaast is het goed om de tijd te nemen om tot een gedragen akkoord te komen. De politiek is nu aan zet om het ingezette beleid te herzien en samen met de sector tot beleid mét draagvlak te komen.’