Nieuw beleid zet inkomen van akkerbouwers onder druk

De conceptbeschikking derogatie die de minister van LNV eind september 2022 bekendmaakte, heeft een aanzienlijk effect op het inkomen van akkerbouwers. Berekeningen (voor een gemiddeld bedrijf van 75 hectare) wijzen uit dat het instellen van bufferstroken van drie meter een opbrengstderving tot € 16.500 per jaar kan betekenen, uitgaande van maximaal 4 procent verlies aan productieareaal. De precieze effecten zijn afhankelijk van regio, bouwplan en bedrijfsomvang.

Kosten verruiming bouwplan

Een grote impact heeft ook de verruiming van het bouwplan, dat onderdeel is van het 7e Actieprogramma Nitraatrichtlijn. Het gaat hierbij om de verplichting voor de teelt van rustgewassen in een rotatie van 1:4 in de regio’s met zand- en lössgronden.

De opbrengstderving bij deze ruimere rotatie kan voor individuele akkerbouwers oplopen tot € 18.750 per jaar - ook hier afhankelijk van regio, bouwplan en bedrijfsomvang, berekent BO Akkerbouw. Bovendien heeft dit beleid aanzienlijke economische gevolgen voor verwerkende bedrijven.

Vermindering GLB-premie

Het derde beleidsvoornemen dat gevolgen heeft voor het inkomen van akkerbouwers is de invulling van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) per 1 januari 2023. De nieuwe eco-regeling leidt naar verwachting tot een vermindering van de GLB-premie van gemiddeld € 4.590 per akkerbouwbedrijf.

Het niveau brons lijkt namelijk het maximaal haalbare voor akkerbouwbedrijven. Zilver of goud is door een gebrek aan beschikbare maatregelen nauwelijks te behalen. Naast deze beleidsvoornemens hebben ook de hogere energieprijzen en stijgende werkgeverslasten impact op de akkerbouwsector.

De tekst gaat verder onder de afbeelding

Er zijn meer ontwikkelingen die akkerbouwers parten spelen. Door de hoge energieprijzen stijgen de kosten van onder meer bemesting, bewaring en het gebruik van machines. Ook voor de verwerkende industrie zijn de hoge energieprijzen impactvol in de continuïteit van de bedrijfsvoering. De stijgende werkgeverslasten hebben grote invloed op de kostprijs van de gehele akkerbouwketen. Precieze financiële gevolgen zijn nog niet duidelijk. Daarnaast verschilt de implementatie van Europese beleidskaders en nationale crisismaatregelen per lidstaat. Hierdoor staat het gelijke speelveld in Europa verder onder druk.

Duurzame oplossingen zijn belangrijk, erkent ook de brancheorganisatie, vanwege klimaatverandering, beperkte beschikbaarheid van zoet water, bevolkingsgroei en herstel van biodiversiteit. „De Nederlandse akkerbouw werkt aan oplossingen voor maatschappelijke opgaven. Echter, de stapeling van beleidsvoorstellen leidt tot grote zorgen in de sector."