Experimenteren in Zeeland: 'Sorghum en facelia veel effect op bodemstructuur'

Groenbemesters worden steeds belangrijker in het bouwplan. „Vaak kiezen de Zeeuwse akkerbouwers voor het goedkoopste mengsel en een enkele soort, zoals gele mosterd. Dat kost al een paar honderd euro aan diesel en handelingen”, vertelt projectleider Wico Dieleman van ZLTO.

Pilot

Wanneer akkerbouwers kiezen voor een duurder biodivers mengsel met vlinderbloemigen is dat beter voor de structuur van de bodem. Bovendien functioneren groenbemesters als aaltjes- en onkruidbestrijding, wordt er stikstof vastgelegd, is er minder uitstoot van CO2 en hoeft in het vervolggewas minder (kunst)mest gebruikt te worden. Om de akkerbouwers te laten ervaren wat zo’n biodiverse groenbemester voor hun akker kan betekenen, zetten milieuorganisatie Urgenda, landbouworganisatie ZLTO en DSV zaden een pilotproject op in Zeeland. De provincie ondersteunde de actie met een financiële bijdrage van 15.000 euro. De actie was een vervolg op de succesvolle crowdfundingsactie voor melkveehouders ‘1001ha kruidenrijk graslandzaad’.

Dankzij de kortingsactie kunnen veertig Zeeuwse akkerbouwers laagdrempelig experimenteren met biodiverse mengsels met stikstofbindende planten. Akkerbouwer John de Winter uit Heinkenszand zaaide eind augustus de vijf hectare TerraLife N-Fixx 50. „Een beetje dun, want het perceel is zes hectare. Ik heb er dertig kuub dunne mest op gedaan en gehakseld stro.” De Winter wil proberen om zijn groenbemester de winter over te laten staan. Daarna moeten er suikerbieten op. „Ik wacht af wat de vreterij en het weer gaan doen. Als het nat is laat ik het liggen.”

Bodemstructuur

Salesmanager Arjan van der Vinne van DSV zaden promoot vroeg zaaien, dat is beter voor de stikstofbinding. Hij vindt N-Fixx een goed gebalanceerd soortenrijk mengsel met ruim 72 procent vlinderbloemigen die zorgen voor een snelle bodembedekking en onkruidonderdrukking. Hij steekt een spade in de grond om de beworteling te laten zien. „Sorghum en facelia hebben veel effect op de bodemstructuur. Verder zit er alexandrijnse en Perzische klaver in, vlas, erwten, zonnebloem, niger en zomerwikken.”

„Boeren vragen groenbemesters die de winter over blijven staan, maar binnen het nieuwe GLB moet het wel winterhard zijn”, stelt gedeputeerde Jo-Annes de Bat. Dieleman knikt. „Groenbemesters stonden altijd acht tot tien weken en werden daarna ondergeploegd. Een nieuwe trend is nu niet te vroeg zaaien en een tragere groei tot februari-maart.”

Slakkenkorrels

Akkerbouwer Bas Goense uit Ovezande bespuit zijn groenbemesters altijd. Hij heeft de N-Fixx een paar jaar geleden al eens gezaaid. „Ik wil wel meer vlinderbloemige mengsels gaan inzetten, maar het gewas hoeft van mij niet te hoog te staan. N-Fixx is niet winterhard en toen zat er nog Japanse haver in. Sindsdien stik ik van de akker- en naaktslakken, moet ik honderden kilo’s slakkenkorrels kopen en zaten er gaatjes in mijn aardappelen. Als je Ethiopische mosterd hebt staan en warm weer hebt, is het net alsof je rode kool hebt gezaaid.”

Hij koopt tegenwoordig losse zaden en mengt die zelf: facelia, alexandrijnse klaver, wikke en nog een klaversoort of erwten. Hij wil geen rammenastypes meer terwijl de helft van de boeren die hij kent een standaard mengsel zaait met vier procent rammenas er in.

„Strokenteelt", oppert Hanneke van Ormondt van Urgenda.

Goense schudt beslist zijn hoofd: „Strokenteelt? Puh, dan stop ik met boeren!”

Minder stikstof

De gedeputeerde is benieuwd of de akkerbouwers komend voorjaar gaan beginnen met minder stikstof. John de Winter zegt volmondig ja. Goense is iets voorzichtiger. „Als je de groenbemesters over laat staan kun je 50 tot 70 kilo stikstof besparen. Ik heb mijn groenbemesters deels bemest en deels niet en ik zie geen verschil.”

„En hoeveel bespaar je nu op kunstmest?", vraagt De Bat. Goense heeft geen idee. „Dat moet je in het voorjaar bemonsteren. Het afgelopen jaar scheelde het in de aardappelen 50 tot 70 kilo stikstof.”

De Bat zegt open te staan voor een vervolgactie van 1001ha groenbemesters. Urgenda houdt in maart een enquête onder de deelnemende akkerbouwers en gaat daarna andere provincies benaderen. Meer informatie via: www.groenbemesters.1001ha.nl