Water wordt steeds belangrijker: meer dan dubbele opbrengsten bij fertigatieproeven uien

„De 65 ton per hectare is niet alleen meer dan het dubbele van de resultaten zonder beregening,” zegt Mikey Akkermans, adviseur akkerbouw bij Van Iperen. „Deze opbrengst ligt dit jaar gemiddeld ook 17 procent hoger dan bij irrigatie, en bijna 37 procent hoger dan bij beregenen met boom. Hierbij is er acht keer met de boom beregend.”

Akkermans erkent dat 2022 een droog jaar was, met veel licht. „In het vrij natte en donkere jaar 2021 hadden we gemiddeld 14 ton netto meeropbrengst per hectare. In het jaar daarvoor dat warm en droog was, hadden we weer 25 ton per hectare meer dan met beregenen.”

Bovengemiddeld

De gemiddelde opbrengst van de fertigatieproeven ligt dit jaar ook ongeveer de helft hoger dan de landelijke gemiddelde uienopbrengst. Deze komt volgens het CBS voor heel Nederland uit op ongeveer 44,5 ton per hectare.

Volgens Akkermans varieert dit wel flink per regio: „Volgens onze schatting gaat het in de regio Zeeland richting de 32 ton per hectare, in Limburg richting de 55 ton per hectare, in Noord-Holland en Groningen richting de 48-50 ton per hectare en in Brabant richting de 45 ton.

Naast de opbrengst is ook de kwaliteit van de uien in de fertigatieproeven hoog: „Bij uien zie je dat terug in het gehalte droge stof en de hardheid,” aldus Akkermans. „In de praktijk hebben we dit jaar veelal een drogestof gehalte van 16,7 procent in gele uien. Gemiddeld is 12,5 procent al hoog.”

Ervaringen

Begin december organiseerde Van Iperen een fertigatiebeurs. Naast de presentatie van de onderzoeksresultaten, wisselden telers die al fertigeren hier ervaringen uit. Hieruit bleek onder meer dat het essentieel is om de slangen goed te bedekken met grond.

„De slang wordt namelijk plat in de grond gelegd,” aldus Akkermans. „Door de waterdruk wordt deze rond en drukt hij nog wat grond eraf. Als de slangen boven de grond komen te liggen, stijgt de kans op vraatschade, verwaaien en pikschade van vogels. Daarom is minimaal 5 centimeter diepte wel nodig. Hierbij kan het helpen om de grond dieper klaar te maken, zodat de slangen netjes op diepte komen. Telers gaven ook aan dat nauwkeurig werken in het voorjaar, rust geeft tijdens het seizoen.”

Zaaien kan bij fertigatie volgens Akkermans direct in de losse grond: „Het is wel belangrijk om de slangen direct na het zaaien aan te sluiten en via de slangen water te geven, zodat het zaad kan kiemen. Bij het zaaien zelf is het belangrijk om het aantal rijen af te stemmen op de slang: per slang twee rijen. Voor optimale benutting van water en meststoffen is het belangrijk om de zaaielementen zo dicht mogelijk bij de slang te plaatsen.”

Investering

Aan fertigatie hangt natuurlijk ook een kostenplaatje: er zijn kosten voor onder meer vloeibare meststoffen, tape zoals T-Tape, en het (leggen van) het systeem. „Over het algemeen komt fertigatie uit op ongeveer €1850 meerkosten per hectare ten opzichte van beregenen,” aldus Akkermans. „Hierbij is gerekend met €1000 beregeningskosten per hectare.”

Akkermans rekent een voorbeeld van het rendement van fertigatie voor: „Bij 80 ton opbrengst met fertigatie, en 55 ton opbrengst bij regulier beregenen, is bij een uienprijs van 20 cent per kilo het rendement al €3150 per hectare.”

Voordelen

Naast het rendement bieden vloeibare meststoffen volgens Akkermans ook andere voordelen, zoals de afwezigheid van balastzouten, geen neerslag in de leidingen en nauwkeurig sturen met stikstof en kalium. „Verder kan men ook bemesting mee geven als het seizoen nat is, en tijdig het gewas voorzien van de juiste behoefte.”

Door de zeer nauwkeurige dosering zorgt fertigatie volgens Akkermans ook voor veel minder uitspoeling. „Dit is ook in natte jaren een voordeel. Daarbij draagt ook het hogere tonnage per hectare bij aan meer duurzaamheid.”