Onderzoek naar verspreiding wratziekte levert geen fysio op
De acht met wratziekte besmet verklaarde percelen werden vastgesteld in de gemeente Westerwolde (2), de gemeente Stadskanaal (2), gemeente Midden Groningen (2), gemeente Pekela (1) en gemeente Emmen (1). De rassen waarin de besmettingen werden vastgesteld zijn Altus, Avarna, Festien, Saprodi, Seresta en Supporter. Aan de hand van de resistentieprofielen van deze rassen was al vrij snel de voorlopige verwachting dat het merendeel van de vondsten gedaan in 2022 veroorzaakt zou zijn door besmettingen met pathotype 38.
Glynne-Lemmerzahl methode
Het onderzoek heeft nog geen bruikbare uitkomsten opgeleverd. De NVWA heeft het onderzoek dit jaar voor het eerst uitgevoerd met de Glynne-Lemmerzahl methode. Deze methode is ingevoerd, omdat de nieuwe uitvoeringsverordening voor wratziekte (EU-2022/1195) dit voorschrijft. Tijdens het onderzoek heeft te weinig wratvorming plaatsgevonden om de fysio’s te kunnen identificeren, geeft de NVWA aan. Het Glynne-Lemmerzahl onderzoek kan om biologische redenen alleen in het voorjaar worden uitgevoerd, waardoor het onderzoek pas volgend jaar herhaald kan worden. De NVWA wil zoveel mogelijk voorkomen dat de aanpak van fysio 38 en 18 met een jaar vertraagt.
Op basis van de resistenties van rassen waarop de ziekte is aangetroffen en informatie uit een ander onderzoek kan de autoriteit met enige waarschijnlijkheid voor zeven van de acht vondsten in 2022 voorspellen om welk fysio het gaat: De verwachting is dat vijf van de vondsten zijn veroorzaakt door fysio 38 en twee van de vondsten door fysio 18. De NVWA heeft een aanvullende proef ingezet op twee vondsten die vermoedelijk zijn veroorzaakt door fysio 18.
Twee vermoedelijke vondsten van fysio 38 liggen aanzienlijk noordelijker dan eerdere vondsten van fysio 38. Het betreft de omgeving ten westen van Slochteren. Drie andere vermoedelijke vondsten van fysio 38 liggen in de nabijheid van vijf eerdere vondsten van dit fysio uit de jaren 2021 en 2020. Deze in totaal acht locaties liggen in een strook noord-zuid tussen Wedde en Ter Apelkanaal.
Voorzorgsmaatregelen nemen
De NVWA adviseert telers in beide gebieden om voorzorgsmaatregelen te nemen, zoals het mijden van risicovolle plekken (met name lage plekken, laadplaats rooivruchten, plekken waar bagger uit sloten is opgebracht), het schoonmaken van machines en het voorkomen van verstuiven van grond. Tevens adviseert de NVWA om in overleg te treden met de pootgoedleverancier over beschikbaarheid van (gedeeltelijk) resistente rassen voor fysio 38 voor teelt 2024.
Kerngebieden instellen
Twee vermoedelijke vondsten van fysio 18 van wratziekte liggen in Zuidoost-Drenthe. De NVWA adviseert om uit voorzorg kerngebieden fysio 18 in te stellen rondom deze twee vermoedelijke vondsten. Door het instellen van een kerngebied zijn telers verplicht om aardappelen te telen volgens de resistentienormen voor kerngebieden fysio 18.
