‘Landbouw zwaar getroffen door klimaatverandering; investeringen zijn dringend nodig’

Klimaatverandering kan in Nederland in directe zin leiden tot lagere opbrengsten, door onder meer zachte winters en hete zomers, met meer droogte of uitzonderlijk veel regen, en andere extreme weersomstandigheden zoals hagel en zware stormen. De opbrengst kan ook indirect geraakt worden, doordat door hogere temperaturen nieuwe ziekten en insecten- en schimmelplagen kunnen ontstaan, concludeert Atradius in zijn rapport.

Wijnbouw in Nederland

Hoewel klimaatverandering in algemene zin zal leiden tot een slechtere oogst, zijn er volgens de kredietverzekeraar ook segmenten die kunnen profiteren van de veranderende omstandigheden. „Denk hierbij aan de wijnbouw in Nederland, of aan lagere energierekeningen in de glastuinbouw, doordat de kassen ’s winters minder verwarmd hoeven te worden. Of aan een verandering in het concurrentiepatroon, waarbij de productie zich door de moeilijkere omstandigheden in Zuid- Europa, verplaatst naar noordelijke gebieden”, zegt Edwin Kuhlman, Hoofd Underwriting bij Atradius Nederland.

De klimaatverandering is een probleem dat volgens hem in de toekomst naar verwachting grote impact zal gaan hebben op de Nederlandse agrifood bedrijven. „Op kortere termijn zijn de discussies omtrent stikstof en CO2-uitstoot echter veel urgenter voor de sector”, aldus Kuhlman.

Zuid-Europa

Na droogtes in heel Zuid-Europa en overstromingen in Noord-Italië is het alleen dankzij hulp van de overheid dat een golf van faillissementen in de landbouw- en voedselsector is voorkomen, stelt Atradius. ‘Vorig jaar was het warmste jaar ooit in Frankrijk en nu al belooft dit jaar meer van hetzelfde. Een maand geleden stond 68 procent van de grondwaterstanden in Frankrijk al te laag.’

In de meeste landen in Zuid-Europa is een zelfde beeld. In Spanje is volgens de gegevens van Atradius tussen oktober 2022 en mei van dit jaar 28 procent minder regen gevallen dan verwacht. Ook in Italië is het heet en droog geweest, maar dat verschilt per regio. ‘Zo zorgde zware regenval in mei van dit jaar voor ernstige overstromingen in de regio Emilia-Romagna in het noorden van het land. Italië wordt geteisterd door beide uiteinden van het extreme weerspectrum: recent had het land ook te kampen met de ergste droogte in zeventig jaar.’

Kans op betalingsachterstanden en faillissementen

Het is volgens de kredietverzekeraar onvermijdelijk dat extreem weer de voedingssector hard raakt. De overstromingen en droogtes in Zuid-Europa treffen eerst de telers, voordat lagere opbrengsten, leveringsproblemen en hogere prijzen de bedrijven in de rest van de toeleveringsketen treffen. De kans op betalingsachterstanden en faillissementen neemt hierdoor toe.

Atradius is een kredietverzekeraar die zich met name richt op grotere bedrijven. In de agrarische sector is dat vooral de agribusiness. Met zijn rapporten probeert de verzekeraar zijn klanten informatie te geven over de actuele mogelijke risico’s.